آتش ورهرام

دسته بندی: آتش ورهرام

آتش ورهرام

آتش ورهرام : مقدس ترین آتش پس از سه آتش بزرگ آذرگشنسب ، آذرفرنبغ و آذربرزین مهر که برای روشن کردن ، تقدیس و به تخت نشاندن آن از پانزده نوع آتش پیشه وران مختلف به همراه آتش حاصل از صاعقه استفاده میشود و پس از یکسال تقدیس توسط موبدان مراسم به تخت نشاندن آتـش ورهرام صورت می پذیرد ، در حال حاضر در ایران تنها در یزد و کرمان آتش ورهرام روشن میباشد ، آتش ورهرام یزد در زمان ساسانیان تقدیس شده و پس از نقل مکانهای بسیار اکنون در یزد از آن نگهداری میشود . در هند هشت آتش ورهرام وجود دارد که معروفترین آن بنام «آتش ورهرام ایرانشاه» بیش از هزار و دویست سال پیش تقدیس شده است یعنی از زمان مهاجرت پارسیان به هند و از آن در اودواده نگهداری میشود ، یک آتـش ورهرام در نو ساری ، چهار آتش ورهرام در بمبئی و دو آتش ورهرام در سورت تقدیس شده است . در متون دینی تاکید شده که در هر شهری در کنار آتشکده ها و زیارتگاههای دیگر باید یک آتش ورهرام نیز وجود داشته باشد . برای روشن کردن آتش آتشکده های دیگری که در همه شهرها و روستاهای زرتشتی نشین قرار دارند از ده نوع آتش طبقات مختلف و برای تقدیس آن توسط موبدان به یکماه زمان نیاز میباشد و پس از آن مراسم تخت نشینی آتش در آتـشکده انجام میگیرد .

شاهورهرام ایزد : زیارتگاهی است که در شهرها و روستاهای زرتشتی نشین وجود دارد و مخصوصاً در روزهای ورهرام به زیارت آن میروند و برای تندرستی ، کارگشایی و سپاس و ستایش اهورا مزدا به نیایش میپردازند و برای خود و خانواده و دیگر بهدینان آرزوی شادزیوی ، دیرزیوی و به کامه زیوی می نمایند .اشو زرتشت پیامبر باستانی ایران در 1179 سال پیش از شاهنشاهی کورش بزرگ پیام جاودانی یکتا پرستی در جهان راپس از کنکاش و ژرف نگری درونی در میان مردمان آشکار نمود و ایرانیان آریائی را به پرستش یکتا آفریدگار جهان یعنی اهورا مزدا دعوت کردو پس از پشت سر گذاشتن مشکلات و سختی های بسیار سرانجام در دربار شاه گشتاسب بنیاد اجتماعی و مذهبی کیش زرتشتی را به شکل با شکوهی پایه گذاری نمود .

پیام اهورائی اشوزرتـشـت در گاتـها به شکل معجزه آسایی در میان نیایشها ، سروده ها ، تفسیرها و مطالب گرانبهای اوستا که به وسیله موبدان دین برای درک مردمان زمانه گردآوری و حفظ میشد چون گوهری گرانمایه و نگینی بی بدیل پس از هزاران سال رهبری کار آمد اندیشه ، مذهب و شکوه شاهنشـاهی مقتدر ایرانـی در جهان با پشت سر گذاشتن فراز و نشیب بسیار در هجوم دیوسیرتان و انیران از آسیب زمانه و گزند بدخواهان و بدکنشان در امان ماندو بی گزند پهنه اندیشه و زمان را شکافت و بدست ما رسیدو همچنان آوای دل انگیزش در جان جهـان جاری وجاودان واندیشه پر شکوه یکتـا پرستی ایرانیان پاینده و پایدار است و با یک جهان بینی منطقی وروشن و با یک فلسفه قوی و پویا در اوج اقتدار بر بلندای اندیشه بشریت به نظاره جهـان و مردمان آن نشسته و تحسین اندیشمندان را برانگیخته و جان و روح حقیقت جویان را مجذوب خویش ساخته و زمینه را برای یک زندگی خوش ،سالم و پر از آسایش برای مردمان در کنار پرستش اهورا مزدا و احترام به آفریده های سودمند اهورائی فراهم آورده است .

یک زرتشتی با جهان بینی که از اشو زرتشت آموخته میداند که در این جهان وظیفه ای سنگین را به دوش می کشد و باید همواره آماده نبرد با بدی ها باشد و ضمن دوری جستن از دروغ و گناه و اندیشه های بد پاسدار ارزشها ، نیکی ها و آفریده های سودمند بوده و ضمن گسترش راستی ، شادی و انجام نیکی ودستگیری نیازمندان و یاری درماندگان همواره ارتباط خود را با اهورا مزدا حفظ نماید .

نمـاز رسمی ترین راه ارتباط فرد با اهورا مزدا و یکی از راههای سپاسگذاری از بخششهای بی کران خداوندی است که در آئین زرتـشتـی عاشقانـه همواره مورد توجه بوده و هر زرتشتـی در اوج پاکی اندیشه روزانـه پنـج بار به نیایش اهورا مزدا می پردازد و ضمن سپـاس و ستـایش اهورا مزدا بر آفریده های نیک خداوندی نیز درود می فرستدو ضمن قدرشناسی خود را به خدا نزدیکتر می گرداند تا از بخشش نیک اندیشی برخوردار گردد و بر نیکی های جهان هستی بیفزاید .

در خصوص آشنایی با نمـاز و نیـایش در آئین زرتـشتـی باید به موارد خاصی اشاره کرد و به دانسته های دسته بندی شده جداگانه ای توجه نمود . نیایشها در آئین زرتـشتـی از پیچیدگی های ظریف زیبایی برخوردار بوده و با یک فلسفه خـاص و منطقی قـوی با یکدیگر در آمیخته تا زمینه را برای پاکی انسان و اندیشیدن ژرف به اهورا مزدا فراهم آورد .

در ارتباط با توضیـح فلسفه و ارتبـاط جزئیات در نیـایشها ژرف نـگری و پاسخگویی فقط از عهده موبدان و اندیشمندان قدرتمندی که در خصوص اوستـا و زیر و بم مطالب مذهبی مرتبط با کلام مقدس گاتـها و همچنین فرهنگ دینی زرتـشتـی اطلاعات کاملی در اختیار دارند ساخته بوده و توضیحات ارزشمند ایشان را طلب میکند . در اینجا مطالب صرفاً تداعی کننده ظاهری نمـاز و نیـا یش می باشد و پرداختن به فلسفه این آئین ها بر عهده

موبدان اندیشمندی که همواره نگهبان دین بوده اند گذاشته می شود تا گوهر منطق و راز زیبائیهای نهفته در مراسم نمـاز و نیـایش را بیان کنند . در خصوص آداب نیایش مطالب را باید به چند دسته تقسیم کرد :

1 . کتاب مقدس « خرده اوستـا »

2 . نـور ، روشنـایـی و آتـش

3 . روش خواندن نمـاز و نیـایش

4 . اشکال خواندن نمازهای گروهی

5 . مـاه ، روز و گـاه نیــایش

6 . کشتی و سدره ، لباس نیـایش

7 . پـاکـی تـن و اشـو یی روان

« خرده اوستـا »

خرده اوستـا کتاب کوچک و مقدسی است که شامل قطعاتی چون دعاها ، نیایشها و نمازهایی از اوستـای بزرگ است که بهدینان زرتـشتـی همواره در زندگی روزمره جهت انجام تکالیف مذهبی به آن نیاز دارند . این کتاب ارزشمند توسط موبـد موبـدان آذرپاد مهراسپندان در زمان شاهنشاهی شاهپور دوم ساسانی از قسمتهای مختلف اوستای بزرگ جهت انجام مراسم مذهبی عامه مردم از جمله سدره پوشی ، ازدواج ، گرامیداشت درگذشتگان ، برگزاری جشنها و همچنین خواندن نماز و نیایشهای روزانه که مورد استفاده قرار میگرفت تهیه و استخراج شد و به شکل کتاب کوچکی که مورد استفاده همگان باشد دسته بندی گردیدکه شامل سروده های مقدس اشم وهو ، یتااهو ، سروش باج ، اوستای کشتی ، تندرستی ، پیمان دین ، ستایش یکتا خداوند ، صدویک نام خدا و نیایشهای خورشید نیایش ، مهـرنیایش ، ماه نیایش ، آتـش نیایش و نمازهای گاه هاون ، گاه رفتون ، ازیرن گاه ، ایوه سریترم گاه و اشهـن گاه و قطعاتی همچون اورمـزد یـشت ، هفتـن یشت ، اردیبهشـت یشت ، سروش یشت هادخت ، سروش یشت سر شب ، ورهـرام یشت ، آبـزور ، آفرینگان دهمان ، کرده سـروش ، همازور دهمان و آفرینگان گهنبار ، آفرینگان پنجه ، همازور ، فروردینگان و پتت و . . . می باشد . همانگونه که گفته شد هر کدام از این نیایشها به گونه ای ویژه توسط زرتـشتیـان در مراسم ، جشـن ها و یا نمـازها و نیـایشهای روزانـه مـورد استفاده قرار می گیرد .

نور ، روشنایی و آتـش

« آتـش» زیبـا ترین پرتو خداوند با تنـی مینـوی ، که انسـان قادر به درک آن با حواس بشری خود میباشد . پـاک ، روشـن ، زندگی بخش در تمـام اشکال خود ، چه کوچک و چه بـزرگ ، چه در زمین و چه در اوج آسمـان و قلب خورشید . فرایندی پاک و فروزان ، زنده و روشن از گـذر ماده که به سوی مینـو می شتابد و تن پوش گیتی را می سوزاند تا چشم بر مینـو بگشـاید . یـار و یـاور انسان و یـادآور او ،که او نیز باید خویشتن را همچون آتش به اشویی یعنی همان منتهای خواسته اهورائی برساند تا روزی بتواند با سر بلندی همچون آتـش پـاک سر به آسمان بساید و گیتی را با همه دلبستگیهای دلفریبش ترک گفته و حتی خویشتن را از بند جهان دوم یعنی گیتی مینـوی (1) نیز برهاند و از دام و دانه او نیز رها گشته و رو بسوی مینوی مقدس اهورائی نماید و در آن جای گیرد . با رسیدن به انسانیت که اوج خواسته اهـورا مـزدا از انسانی ست که او را آفریده سپاسگذاری ، قدرشناسی و لیاقت خود را به اهـورا مـزدا نشان دهد و ثابت نماید که قدرت درک حقیقت راستین هستی را داشته و لایق پاداش و رسیدن به مینوی مقدس اهورائی بوده است . در اینجاست که باز میتوان ژرف بینی آریایی را در اندیشه پیام آور اهـورا مـزدا به وضوح مشاهده کرد و از اینکه اشـو زرتـشت اینچنین مدبرانه اندیشه های انسانی را رهبری کرده و اینچنین هنرمندانه ژرفنای ماهیت گیتی و مینو را دریافته و او نیز همانندهنجار حاکم بر هستی که در آن کل کائنات گرمی آتـش و نور و روشنایی ستارگان را نقطه پرگار زندگی خویش قرار داده اند ، آتـش این پرتو پاک خداوندی را پرستش سوی و نماد نیایش های خود ساخته و در جان آتش پاکی مینوی اهورایی را احساس کرده بی اختیار اندیشه پاک حقیقت جوی به سوی او کشیده میشود تا از این چشمه شراب هزاران ساله جامی آتشین را به کام اندیشه تشنه خویش بکشاند و از گرمی این شراب عارفانه در راز و نیازهای عاشقانه به درک هستی و حقیقت محض دست یابد .

یک زرتـشتـی همواره به سوی روشنایی ایستاده و نماز خود را به درگاه اهورا مزدا تقدیم میکند ، چنانکه برای خواندن نماز لزوماً به سمت آتش نمی ایستد بلکه رو به سمت روشنایی خورشید یا مـاه نموده و از روشنایی آنها جهت پرستش سوی برای خواندن نماز و سپاس و ستایش اهورا مزدا استفاده میکند و در صورت نبودن خورشید به طرف نور و روشنایی آتش می ایستد .

روش خواندن نمـاز و نیـایش

نماز و نیایش در آیین زرتشتی به سه طریق خوانده میشود :

• خوانـدن با صدای بلنـد

• خواندن به صورت زمزمه یا واج

• خواندن با منشن یا اندیشه بدون اینکه زمزمه ای شنیده شود .

ستایشهایی که به زبان اوستا است باید با آواز بلند و قسمتهای پازند را باید به زمزمه خواند . ستایش با منشن فقط به هنگام نام بردن در تندرستی یا مواقع دیگری که خواندن نیایش واجب نیست صورت میگیرد . نمازها و نیایـشها را میتوان به صورت ایستاده و یا نشسته خواند ، اما توصیه شده خواندن سروش باج و کشتی به صورت ایستاده انجام شود .

اشکال خواندن نمازهای گروهی

خواندن نماز و نیایش به شکل گروهی یا همازور شدن در ستایش بر سه گونه میباشد :

• موبـد قسمتی از اوستا را خوانده و دیگران آن را تکرار میکنند .

• گروهی یک قسمت از اوستا و یا نیایش را با هم با صدای بلند می خوانند .

• ضمن خواندن اوستا توسط چند موبد دیگران بی صدا با حالت واج گوش داده و آن را زمزمه میکنند .

نیایش های گروهی معمولا به هنگام حضور دسته جمعی بهدینان در زیارتگاهها و همچنین آتشکده و مراسم گهنبار و . . . انجام میشود .

مـاه ، روز و گـاه نیــایش

در تقسیمات مذهبی زمانی آیین زرتشتی سال به دوازده ماه و هر ماه به سی روز و هر روز به پنج گاه تقسیم شده است که این ماهها و روزها با نامهای مخصوص به خود مشخص میشوند . ماهها به ترتیب : فروردین، اردیبهشت ، خورداد ، تیر ، امرداد ، شهریور ، مهر ، آبان ، آذر ، دی ، بهمن و اسفند نام گذاری شده است . (در یازدهم فروردین 1304 بنا بر تصویب مجلس شورای ملی در تقویم رسمی کشور از نامهای ایرانی سالنمای اوستایی استفاده شد و از آن زمان نام ماههای زرتشتی و تقویم رسمی کشور یکی شد.) همچنین هر روز از ماه در بین زرتشتیان به یک نام خوانده میشودکه نخستین روز ماه ، به نام اورمـزد آغاز و پس از آن با نام امشاسپندان ادامه می یابد بهمن ، اردیبهشت ، شهریور ، سپندارمذ ، خورداد ، امرداد و پس از آن با نام ایزدان دی به آذر ، آذر ، آبان ، خور ، ماه ، تیر ، گئوش در دسته اول و دی به مهر ، مهر ، سروش ، رشن ، فروردین ، ورهرام ، رام ، باد در دسته دوم و دی به دین ، دین ، ارد ، اشتاد ، آسمان ، زامیاد ، مانتره سپند و انارام در دسته سوم . در سرآغاز هر یک از این دسته ها نام دی به معنی آفریدگار جای گرفته که سه مرتبه تکرار میشود .به همین علت برای متمایز ساختن آنها از یکدیگر این روز های دی به همراه نام روز بعد خود مشهور میباشند .همچنین پنج روز باقیمانده پایان سال که به بهیزک یا پنجه معروف می باشد به ترتیب با نامهای اهنود ، اشتود ، سپنتمد ، وهوخشتره و وهیشتواش نامیده می شود .

توضیحات بالا به این منظور ارائه گردید که در پایان نماز و به هنگام خواندن برساد لازم است تا نام روز و ماه و همچنین گاه بجای آوردن نماز ذکر شود . بنا بر این در آغاز نیایش نماز گزار باید نام روز و ماه را دانسته تا در پایان نماز ، برساد را به نام گاه مورد نظر بخواند . همچنین به هنگام خواندن سروش باج یا لابه لای نیایش های دیگر قطعات مخصوص که مربوط به گاه خواندن نماز است خواسته می شود که باید مطالب ویژه گاه مورد نظر خوانده شود . در این میان روز نیز که به پنج قسمت تقسیم شده با نامهای مخصوص به خود خوانده میشود: هاون ، رفتون ، ازیرن ، ایوه سریترم ، اشهن .

• گاه هاون ، از برآمدن آفتـاب تا نیمـروز میباشد .

• گاه رفتون از نیمروز تا سه ساعت پس از نیمروز میباشد ، با توضیح اینکه از روز اورمزد و آبانماه یعنی آغاز زمستا ن بزرگ (مطابق با بیست و پنجم مهر ماه تقویم رسمی ) تا پایان سال گاه رفتون نداریم و خواندن گاه رفتون جایز نیست . گاه هاون در این روزها از برآمدن آفتاب تا سه ساعت پس از نیمروز میباشد ، یعنی عملا با کوتاه شدن طول روز گاه هاون جایگزین گاه رفتون میشود .

• گاه ازیرن از سه ساعت پس از نیمروز شروع و تا غروب خورشید ادامه می یابد .

• ایوه سریترم گاه با غروب خورشید و پیدا شدن ستاره آغاز و تا نیمه شب ادامه می یابد .

• گاه اشهن از آغاز نیمه شب تا برآمدن آفتاب است . برساد در گاه اشهن بنام روز قبل خوانده میشود یعنی عملاً آغاز روز از بر آمدن آفتاب در گاه هاون در نظر گرفته میشود .

به هنگام آغاز گاه موبد آتـشکده ، ضمن خواندن اوستا در مقابل آتـش با به صدا در آوردن زنگی که در آتشگاه و در کنار آفرینگانی آتـش قرار دارد آغاز گاه تازه را به نمازگزارانی که در آتـشکده هستند اعلام میکند .

زرتشتیان خصوصاً در روزهای اورمزد ، اردیبهشت ، آذر ، سروش ، ورهـرام و همچنین دی به آذر ، دی به مهر و دی به دین به آتـشکده رفته و به نیایش اهورا مزدا میپردازند ، همچنین در روزهای اردیبهشتگان و آذرگان مراسم جشن در آتشکده برگزار میگردد ، هر ساله ضمن برگزاری جشن اردیبهشتگان آتش آتشکده با آتش طبقات مختلف مردم « مس» میشود .

در اینجا به جزئیات و نکات ریزی که همواره به هنگام خواندن نیایشها ، مرتبط با گاه و زمان نیایش میباشد و باید به آنها توجه نمود اشاره میشود . نیایشهای روزانه را نباید نزدیک پایان گاه شروع کرد به طوری که گاه بعدی آغاز شود اما در خواندن اوستاهای بزرگ اگر گاه تمام شد برساد را باید به نام گاه قبلی خواند .

بهترین زمان برای نیایش یک ساعت پس از نیمه شب در اشهن گاه و سپس در گاه هاون و همچنین یک ساعت پس از آغاز ایوه سریترم گاه تا دو ساعت پس از آن میباشد که این ساعات بهترین زمان برای نیایش توصیه شده است .

در آغاز روز پس از خواندن اوستای بایسته ، باید خورشید نیایش و مهر نیایش با هم خوانده شود و باید توجه نمود که خواندن هر یک از این نیایش ها یکی بدون دیگری جایز نیست ، همچنین این نکته که خواندن خورشید نیایش ، مهر نیایش و آبزور در پیش آتش آتشکده ناروا ست ، در ضمن این نیایشها و خورشید یشت ، مهریشت و آبان یشت را در شب یعنی گاههای ایوه سریترم و اشهن نباید خواند .

اوستا های گاه هاون ، رفتون ، ازیرن ، ایوه سریترم و اشهن گاه که هر یک به طور جداگانه قطعاتی از خرده اوستا را به خود اختصاص داده اند را باید در گاه مخصوص به خود خواند .

ماه نیایش را فقط در شب یعنی از آغاز گاه ایوه سریترم تا پایان اشهن گاه میتوان خواند . سروش یشت سر شب فقط در ایوه سریترم گاه تا سه ساعت از شب گذشته خوانده میشود و در هنگامی دیگر خواندنش جایز نیست . در سر شب آتـش نیایش باید پس از سروش یشت سر شب و در حضور آتـش خوانده شود .

خواندن یزشنی و آفرینگانها بجز آفرینگان رفتون در گاه هاون و خواندن وهیشتواش گاه در روز توصیه شده است ، خواندن اهنود گاه یایشت گاهان برای تندرستی چند روز پشت سر هم و خواندن پتت در ده روز پنجه و روز اورداد (کبیسه) و سه روز نخست درگذشتگان جایز نیست . (مجموعه سخنرانی های موبد شهزادی – مهرانگیز شهزادی ، صفحات 65 تا 72 )

کشتـی و سـدره لباس نیـایش

سدره پیراهنی است گشاد با آستینی کوتاه و بدون یقه که از 9 تکه پارچه که در گذشته از جنس پشم ، پنبه و یا ابریشم دوخته می شد ، اما در حال حاضر سدره معمولاً از پنبه تهیه میشود . سدره در جلو از گریبان به پایین چاکی دارد که تا به سینه میرسد و در انتهای آن کیسه کوچکی قرار گرفته که به عقیده زرتشتیان مومن و معتقد کیسه کرفه نامیده میشود و معتقدند که کنشهای نیک و سودمندی که در زندگی روزمره از آنها سر میزند در آن جای گرفته و ذخیره میگردد . سدره لباس ویژه پاکی است که نشان بندگی اهـورا مـزدا است و یک زرتـشتـی موظف است در تمام لحظات بجز مواقع خاص آنرا به تن داشته باشد .

سدره پوشی معمولا در بین 7 تا 15 سالگی طی مراسمی که توسط موبد انجام میشود صورت می گیرد و پس از آن فرد رسماً در جامعه مذهبی پذیرفته میشود و همواره باید کشتی و سدره را به تن داشته باشد و نمـازهای روزانه را بجای آورد . کسی را میتوان زرتـشتـی مومن و واقعـی بشمار آورد که سدره پوشیده و کشتی بسته باشد.

کشتی بندی است باریک و بلند که از 72 نخ پشم گوسفند توسط زن موبد بافته میشود . این 72 نخ را هنگام بافتن به شش قسمت که هر یک دارای دوازده رشته است تقسیم میکنند و به هم می بافند . عدد هفتاد ودو کنایه از هفتاد و دو فصل یسنا است و عدد دوازده اشاره به دوازده ماه سال و عدد شش اشاره به شش گهنباردارد ، سه دور بستن کشتی به دور کمر و بر روی سدره اشاره به سه بنیاد آئینی دین اشو زرتـشت یعنی اندیشه نیک ، گفتار نیک و کردار نیک دارد و پیوسته آنرا یادآوری می کند .

کشتی را باید همواره پیش از خوردن غذا یا پس از آن و همچنین قبل از خواب و بعد از بیدار شدن و پیش از رفتن به آتـشکده و آتـش ورهـرام (2) و خواندن اوستـا و نمـازهای روزانه نـو کـرد .در ضمن برای پاکی تن باید پس از استحمام کشتـی نـو شود . برای کشتی نو کردن شخص باید پس از شستن دست و روی ، به هنگام خواندن سروش باج وقتی به « نمس چایا آرمی تش ایجاچا » میرسد کشتی را باز کرده و پس از اتمام سروش باج به خواندن اوستـای کشتـی بپردازد و در حین سرودن اوستـای کشتـی به ترتیب زیر دوباره کشتی را بر روی سدره به کمر ببندد که این کار همواره باید در حال ایستاده انجام شود .

ابتدا دو سر کشتی را در دست گرفته و ضمن خواندن اوستای کشتی پس از رسیدن به جمله « شکست اهریمن باد» باید با دست راست سه بار بر روی دست چپ زد ، سپس در ادامه وقتی« مس و وه وفیروزگر باد » خوانده میشود باید وسط کشتی را پیدا کرد وکشتـی را بوسید و پس از « خشنوتره اهورهه مزدا » دوم بهنگام خواندن اشـم وهو کشتـی بدور کمر میزان می شود . در ادامه سرایش اوستای کشتی در یتااهووئریو اول در « شیوتنه نام » در قسمت جلو با دست راست گره اول زده میشود و عیناً در یتـااهووئریو دوم در « شیوتنه نام » در قسمت جلو با دست چپ گره دوم زده میشود . خواندن اوستا ادامه پیدا کرده و در هنگام خواندن اشم وهو در « استی اشتا» گره اول با دست راست در پشت سر زده میشود و در « استی اشتا» دوم ، گره دوم با دست چپ در پشت سر زده میشود . مابقی اوستای کشتی تا به آخر خوانده میشود و بدین شکل کشتی نو کردن به پایان می رسد .

نیایش کشتی دارای دو قسمت پازند میباشد که بخش اوستـایی آن در میانه قرار گرفته است . در ادامه مطالب مرتبط با لباس نمـاز باید اضافه کرد که به هنگام خواندن نیایش سر باید پوشیده باشد و چنانچه نمازگزار تا سه گام نزدیک آتـش ایستاده باشد باید دهان خود را نیز با پارچه ای بنام پـنام بپوشاند .

پـاکی تن و اشـویی روان

کلیه مطالبی که باید در خصوص آشنایی با چگونگی خوانـدن نمـاز و نیـایش در کیش زرتـشتـی مورد توجه قرار گیرد از نظر گذشت و مفاهیم و اشکال ظاهری مراسم بیان شد . در آخر بطور خلاصه می توان اینگونه عنوان کردکه یک زرتشتی پس از مراسم سدره پوشی بطور رسمی به جمع زرتشتیان می پیوندد و از آن پس همیشه با پاکی تن که با خواندن اشم وهو ، یتااهو وسروش باج به هنگام استحمام و کشتی نو کردن پس از آن حاصل میشود باید نمازهای روزانه خود را بجای آورد و از بر آمدن خورشید در بامداد که از خواب بر می خیزد ، پس از شستن دست و روی با سری پوشیده در مکانی که تا هفت قدم از هر سوی پاک میباشد رو به سوی روشنایی ایستاده و ضمن گذاشتن خوشبوهایی همچون چوب صندل ، کندر و اگربتی و . . . بر آپریگون (مجمر آتش ) با نو کردن کشتی نماز خود را آغاز میکند و در ادامه با خواندن نیایشهایی از کتاب خرده اوستا همچون اشم وهو ، یتااهو و دیگر نیایشها به سپاس و ستایش اهـورا مـزدا و آفریده های نیک و سودمند اهورایی می پردازد و در پایان پس ازخواندن تندرستی ، پیمان دین و ستایش یکتا خداوند با خواندن بـرسـاد نماز و نیایش خود را با ذکر نام ماه ، روز و گـاه مورد نظر به درگاه اهـورا مـزدا تقدیم میکند . این عمل در طی شبانه روز پنج مرتبه تکرار میشود .

در حال حاضر کسانی که خواندن خرده اوستا را بطور صحیح فرا نگرفته اند و یا زمان کافی برای نیایش در اختیار ندارند ، ضمن پاکی تن و اشویی روان با خواندن 3 تا 7 مرتبه اشم وهو و یتااهو با سری پوشیده ، رو به سوی روشنایی یا آتـش ، نمـازهای بایستـه خود را بجای می آورند . ضمنـاً برای جایگزینی خوانـدن دیگر قسمتهای خرده اوستا جدولی وجود دارد که بر اساس آن با خواندن تعداد مشخصی اشم وهو و یتااهو و در پایان ، برساد همانند خواندن همان نیایشها بهره لازم برای نمازگزار حاصل می گردد .

یک زرتـشتـی در کنار نیایشهای روزانه در طی سال با برگزاری جشن های ماهیانه و داد و دهش در شش چهره گهنبار و برپایی نوروز و جشن سده و رفتن به آتـشکده و آتـش ورهرام ، شاه ورهرام ایزد (3) و زیارتگاههای دیگر در روزهای ویژه وگرامیداشت در گذشتگان در پرسه های همگانی ، تلاش میکند تا پـاکی تن و اشـویی روان خویش را همواره حفظ نماید و نیکی و پـاکی را در جهان گسترش دهد ، چنانکه هر زرتـشتـی پیوسته این آیه از گاتـها را با خود زمزمه میکند :« ات چا توئی وام خیاما یوئی ایم فرشم کرنئون اهوم مزدائوس چا اهورا ئونگهو آ مویسترا برنا اشا چا هیت هترا منائو بوت یترا چیس تیش انگهت م اتا . »

ای اهـورا مـزدا ، بشود در زمره کسانی باشیم که جهان را ، به سوی آبادانی و پیشرفت و مردم را به سوی رسایی و خوشبختی رهنمون می سازند . اهنود گات – یسنا هات 30 بند 9

پـاورقی :

1 . گیتی مینـوی : در بندهش بزرگ ، فرایند هستی یافتن جهان هنرمندانه و به گونه ای زیبـا توصیف میشود که آفریدگاربزرگ اهـورا مـزدا سر آغاز آفرینش خود را مینـو قرار داد تا جایـگاه فـروزه های نیـکـش یعنی امشاسپندان باشد . با آفرینش مینـو راز هستی شکل گرفت و اهـورا مـزدا برای آفرینش گیتی در ابتدا به آن شکل مینـوی داد و به آفرینش گیتی مینوی پرداخت و سپس به این گیتی مینوی که پس زمینه جهان مادی بود هستی گیتی ای بخشید و بدین گونه گیتی را آفرید و آنرا جایگاه زندگی در اوج آزادی و انتخاب وهمچنین تلاش پیوسته انسـان برای شرکت جستن در نبردنهایی و پیروزی بر دروغ و پلیدی قرار داد .

گیتی مینوی را که پس زمینه و سرآغاز آفرینش گیتی بوده را جایگاه روان انسـان در گذار از جهان مادی به سوی مینـوی اهـورائی قرار داد و ارتباط تنگاتنگی مابین گیتی گیتی ای و گیتی مینوی برقرار کرد ( برخی از انسانها و روان درگذشتگان در شرایط خاص توانایی گذشتن و بازگشتن از مرزهای این دو محیط را دارا میباشند برای نمونه میتوان به داستان سفر موبد ارداویراف اشاره کرد .) اهـورا مـزدا گیتی مینوی را جایگاه درنگ و بازگشتن روان برای تکامل و رسیدن به اشویی تا زمان دل کندن از دلبستگیهای انسانی و آمادگی برای ورود به جایگاه پر فروغ اهورائی ( انارام ، انغر روشنگاه خدا ) وهمپرسگی با اهـورا مـزدا در روز واپسین قرار داد .

انسان اندیشمند و آگاه باید با درک حقیقت راستین ، هدف بزرگ خود را رسیدن به مینوی اهورائی قرار داده وبرای رسیدن به فروزه های پاک اهـورائی تلاش کند تا در روز واپسین لیاقت همپرسگی با اهـورا مـزدا را دارا باشد و به آفریدگار خویش بپیوندد . بنابر آموزه های اشو زرتـشت که خود در همین جهان مادی با برخورداری از اندیشه پاک و رسیدن به اشویی به همپرسگی با اهـورا مـزدا در مینـوی پرفروغ اهـورائی نایل گشت ، رسیدن به این هدف بزرگ تنها با موفقیعت در جهان مادی و خوشبختی و برخورداری از یک زندگی خوب شاد و سرشار از عشق به آفریدگار و آفریده های سودمند اهـورائی جهت گرفته و با پیروزی بر دروغ و پلشتی و شکست کامل پلیدی و دستیابی به نیکی و پاکی مطلق یعنی همان اشـویی میسر میباشد .

2 . آتش ورهرام : مقدس ترین آتش پس از سه آتش بزرگ آذرگشنسب ، آذرفرنبغ و آذربرزین مهر که برای روشن کردن ، تقدیس و به تخت نشاندن آن از پانزده نوع آتش پیشه وران مختلف به همراه آتش حاصل از صاعقه استفاده میشود و پس از یکسال تقدیس توسط موبدان مراسم به تخت نشاندن آتـش ورهرام صورت می پذیرد ، در حال حاضر در ایران تنها در یزد و کرمان آتش ورهرام روشن میباشد ، آتش ورهرام یزد در زمان ساسانیان تقدیس شده و پس از نقل مکانهای بسیار اکنون در یزد از آن نگهداری میشود . در هند هشت آتش ورهرام وجود دارد که معروفترین آن بنام «آتش ورهرام ایرانشاه» بیش از هزار و دویست سال پیش تقدیس شده است یعنی از زمان مهاجرت پارسیان به هند و از آن در اودواده نگهداری میشود ، یک آتـش ورهرام در نو ساری ، چهار آتش ورهرام در بمبئی و دو آتش ورهرام در سورت تقدیس شده است . در متون دینی تاکید شده که در هر شهری در کنار آتشکده ها و زیارتگاههای دیگر باید یک آتش ورهرام نیز وجود داشته باشد . برای روشن کردن آتش آتشکده های دیگری که در همه شهرها و روستاهای زرتشتی نشین قرار دارند از ده نوع آتش طبقات مختلف و برای تقدیس آن توسط موبدان به یکماه زمان نیاز میباشد و پس از آن مراسم تخت نشینی آتش در آتـشکده انجام میگیرد .

3 . شاهورهرام ایزد : زیارتگاهی است که در شهرها و روستاهای زرتشتی نشین وجود دارد و مخصوصاً در روزهای ورهرام به زیارت آن میروند و برای تندرستی ، کارگشایی و سپاس و ستایش اهورا مزدا به نیایش میپردازند و برای خود و خانواده و دیگر بهدینان آرزوی شادزیوی ، دیرزیوی و به کامه زیوی می نمایند .

منابع مورد استفاده :

• سخنرانی های موبد موبدان رستم شهزادی – به کوشش مهرانگیز شهزادی

• گاتـها – برگردان موبد موبدان رستم شهزادی

• گاتـها – برگردان موبد موبدان فیروز آذرگشسب

• مراسم مذهبی و آداب زرتشتیان – موبد اردشیر آذرگشسب

• خرده اوستـا – موبد موبدان اردشیـر آذرگشسب

• خرده اوستـا – موبد رشیـد شهمـردان

• پرستشگاه زرتـشتیان – موبد رشیـد شهمـردان

• اوستـا – به کوشش هاشم رضی

• راهنمای دین زرتـشتـی – هاشم رضی

• از ایران زرتـشتـی تا اسلام – شائول شاکد

درجمع آوری مطالب این پژوهش ازراهنمائیهای جناب موبد رستم یزشنی و نظرات شادروان موبدرستم شهزادی استفاده های فراوانی شده است
برچسب‌ها: آتش ورهرام

نوشته : داریوش

تاریخ: دوشنبه یازدهم اردیبهشت 1391

آرشیو نظرات

نیایش در آتشکده

دسته بندی: آتش

پاکى آتش و حفظ آن از لوث کدورات و پلیدیها یکى از رسوم مهم زرتشتیان است . مقدس ترین آتش آن است که از شانزده آتش جداگانه شده باشد که هر کدام از آنها به نوبت در ضمن یک سلسله عبادت مفصل و تشریفات طولانى مرتبه تقدیس حاصل کرده اند.

از جمله آداب طهارت آتش آن است که چند شاخه هیزم از چوب صندل معطر تراشیده و توده مى کنند و بر فراز شراره ، بدون آنکه آن را لمس کنند، قاشقى فلزى نگاه مى دارند که روزنى کوچک در میان آن است و در آن نیز خرده ریزه چوب صندل ریخته اند، پس آنگاه آن توده چوبهاى مقدس را مشتعل مى سازند و به قرائت دعاها و سرودها مشغول مى شوند.این عمل را نود و یک بار تکرار کى کنند. آتشهاى دیگرى نیز هستند که اصل هر یک از آنها از درخشش برق یا از سایش سنگ چخماق یا از آتش مخصوص معابد و بت خانه ها و محل تعریق و خانه هاى مقدسان و ابرار روشن شده و هر یک در درجات قدس و طهارت مختلف جمع کرده اند، در کوره مقدسى در آتشخانه افروخته مى شود و موبدان از شانزده آتش مطهر که موبدان در حالى که به پارچه لطیفى دهان خود را بسته اند و از دور تنفس مى کنند، آن را مشتعل مى سازند.

آتشدان در مرکزیت اطاق اندرونى است و پر از خاکستر و در آنجا یک چهار پایه سنگى قرار داده اند و به تناوب موبدان آن را با قطعات چوب صندل تازه و فروزان مى کنند و همواره دستمال بر دهان بسته اند که مبادا دم ایشان به آتش پاک دمیده شود و آنرا پلید سازد و همچنین در برابر آن آخشیج ایزدى از سرفه و عطسه اجتناب دارند.

افراد زرتشتى در هر وقت روز بخواهند، مى توانند منفردا بدرون آتشکده بروند. قبل از ورود به معبد، دست و روى خود را با آب شسته و قسمتى از اوستا را تلاوت مى کنند و دعا مى خوانند. سپس کفشها را از پا بیرون آورده و به اطاق معبد داخل مى شوند و در برابر آتش دان مقدس نماز برده و هدیه و نیازى با مقدارى چوب صندل به موبد تقدیم مى دارند و در برابر، یک چمچه از خاکستر مقدس از دست او مى ستانند. آن خاکستر قدوسى را به نیت کسب فیض و برکت به صورت و چشم خود مى مالند. سپس به سوى آتش به تعظیم خم شده و نماز و دعا مى خوانند و در همه حال آن آتش را رمز و نشانه ملکوت الهى مى دانند نه عین ذات ربوبى .

آنگاه آهسته رو به قهقرا رفته به کفش کن مى رسند و به خانه خود باز مى گردند. مهم ترین زیارت آتشکده در روز نوروز است . در آن روز زرتشتیان بامدادان از بستر برخاسته و بدن را شستشو مى دهند و جامه نو بر تن کرده به آتشکده مى روند. مراسم نیایش را بجا مى آورند. آنگاه صدقات و بریات به فقرا مى دهند. تمام اوقات آن روز مقدس را به دید و بازدید دوستان و تبادل شاد باش و تقدیم تهنیت و جشن و سرور مى گذرانند.

http://aryapersia3d.parsiblog.com

برچسب‌ها: آتش ورهرام

نوشته : داریوش

تاریخ: پنجشنبه بیست و هشتم اردیبهشت 1391

آرشیو نظرات

آتش ورهرام شریف آباد

دسته بندی: آتش ورهرام

آتش ورهرام شریف آباد

Apart from minor fire temples (atash-e aduran), were the three Great fires said to have been brought forth by Ahura Mazda . Over time these became associated with the legends of Persian heroes such as Jamshid and Rustam and miracles were said to happen at them. These fires were Adur Burzen-Mihr, Adur Farnbag, and Adur Gushnasp. Their antiquity is attested to by the fact that their origins had become surrounded by legends during the early Sasanid dynasty. The Greater Bundahishn says the Great fires had existed since creation and had been brought forth on the back of the ox Srishok to propagate the faith, dispel doubt, and to protect all humankind. But the Great fires were also vehicles of propaganda and symbols of the Shahenshah's sovereignty. In addition to Shah's exploiting their symbolism, the priests (mobeds) of these respective "Royal Fires" would compete with each other to draw pilgrims by promoting the legends and miracles said to happen at their site. Further posturing was made by associating each fire with one of the three classes. The Adur Burzen-Mihr’s social status was lowered after the Adur Farnbag fire (Sharifabad) was claimed to be the fire of the highest class, the priesthood; and the Adur Gushnasp was claimed to be that of the warrior class, therefore leaving only the lowest class of herdsmen and farmers for the Adur Burzen-Mihr. But in truth the politics did not change the fact that the Adur Burzen-Mihr remained the holiest and most powerful. These fires and minor fires continued to burn throughout the lands of the Persian Empire until the Arab invasion and the persecution which would follow.

http://encycl.opentopia.com/term/Fire_temple

بزرگ آتش
به غیر از آتشکده آدران ( aduran)، سه آتش بزرگ گفته شده مطرح شده توسط اهورا مزدا آورده شدند. با گذشت زمان این همراه با افسانه های قهرمانان فارسی مانند جمشید و رستم و معجزات شد گفت : در آنها رخ می دهد. این آتش Adur، Burzen مهر Adur Farnbag و Adur Gushnasp شد. قدمت آنها به این واقعیت که خاستگاه خود را احاطه شده توسط افسانه در دوران اولیه سلسله ساسانی تبدیل شده بود . Bundahishn بزرگ می گوید آتش های بزرگ از زمان خلقت وجود داشته و آورده شده مندرج در پشت Srishok افکار عمومی به انتشار ایمان پرداخت، برطرف کردن شک ، و برای محافظت از تمام نوع بشر. اما آتش های بزرگ نیز وسایل نقلیه از تبلیغ و نمادهای حاکمیت Shahenshah. علاوه بر به شاه نمادگرایی بهره برداری از آنها، کشیش (mobeds) از این مربوطه "آتش سلطنتی" با یکدیگر رقابت را به منظور جلب زائران از طریق ترویج افسانه ها و معجزات گفته را در سایت خود اتفاق می افتد. موضع گیری بیشتر بوسیله ی مرتبط هر آتش با یکی از سه طبقه ساخته شده بود. وضعیت اجتماعی Adur Burzen، مهر است پس از Adur Farnbag آتش ((Sharifabad) ) به آتش بالاترین طبقه، روحانیت ادعا بود کاهش داده شد؛ و Gushnasp Adur که از کلاس جنگجو ادعا شد، در نتیجه ترک تنها کمترین کلاس از herdsmen و کشاورزان برای Adur Burzen مهر. اما در حقیقت سیاست این واقعیت که Burzen Adur - مهر مقدس ترین و قوی ترین باقی مانده تغییر دهید. این آتش سوزی ها و آتش سوزی جزئی در سراسر سرزمین های امپراتوری فارسی تا حمله عرب و آزار و اذیت که دنبال سوزاندن ادامه داد.

برچسب‌ها: آتش ورهرام

نوشته : داریوش

تاریخ: سه شنبه بیست و ششم اردیبهشت 1391

آرشیو نظرات

آتش ورهرام

دسته بندی: آتش ورهرام

آتشگاه (همچنین در - E مهر ، یا آتش Kadeh در ایران ، Agiary در هند ، و نام های مختلف در شمال امریکا) محل عبادت برای زرتشتیان است. این است که به طور معمول یک ساختمان با سالن و اتاق های مختلف و یا اتاق ، که مقدس ترین خانه ها ، آتش مقدس ، که laymen را ارائه و کشیش انجام آیین های قبل از است. در آتش زرتشتی پسر اهورا مزدا به عنوان احترام ، و نمایندگی Amesha Spenta آشا Vahishta ، و یا "بهترین عدالت." سه درجه از آتش سوزی وجود دارد : دادگاه آتش ، آتش Adaran ، و آتش بهرام ، گاهی به نام "کلیسای جامع آتش" است.ایرانیان از گروه هند و ایرانی ، ماقبل تاریخ که شامل برای تبدیل شدن به فرهنگ ودیک در هند آمده است. در حال ایلات و عشایر در استپهای آسیای مرکزی ، آتش یک منبع گرما نه تنها ، بلکه حفاظت در شب بود. بنابراین ، آن را مورد احترام تبدیل شد ، همانطور که می توان در ریگ ودا ، که در آن Agni است اولین کلمه باقی می ماند و برجسته در سراسر ریگ ودا دیده می شود. در آیین هندو ، مراسم هنوز هم می تواند در مراسم yajña دیده می شود. معادل قبل از زرتشتیان Agni عطار خدا ، آنها را در اجاق خانه و بر روی تپه ، تاپس در طول فستیوال های فصلی ، شبیه به عبادت یونانی باستان از هستیا propitiated شد. در طول این زمان ، استفاده از ادوات آیینی آشنا ، مانند barsom و ایین دینی از haoma می تواند به رسمیت شناخته شود.توسعه Agiary --نوشته اصلی هیچ معابد آتش وجود دارد. هیچ اشاره ای به معابد آتش در گاتها زرتشت وجود دارد ، و نه حتی یک کلمه اوستایی برای آتش معبد وجود دارد. تنها اشاره در اوستا از یک مکان برای آتش ثابت است در Vendidad. زمان اشکانیان ، و احتمالا به عنوان به عنوان سلسله هخامنشی اوایل ، اولین آتشکده در بالای تپه های خاکی مصنوعی ساخته شده است ، اما معماری خود باز شد و تا به حال هیچ سقف ، به عنوان گزارش هرودوت ، استرابو و Pausanias. این باور از زرتشتیان در آن زمان که ذات خدا می تواند به دیواره های بسته نمی شود شد. نمونه ای از این سبک را می توان در Meel تپه در نزدیکی تهران ، تخت سلیمان ، و Nishapur یافت می شود. اگرچه چهار مایلی غرب اصفهان آتشگاه (محل آتش ») ، harkening بازگشت به سنت قبلی صعودی تپه ها می شود و نزدیک به آسمان است. قدیمی ترین سایت های باستان شناسی یافت شده چه خواهد بود امروزه به عنوان یک آتشکده به رسمیت شناخته شده ، خواجه ، کوه در نزدیکی دریاچه هامون در سیستان است. باقی مانده نشان می دهد خلوتگاه درونی که در آن آتش مستقر شد و مطابق با آنچه که مسلمان نویسنده قزوینی در سایت در قرن 13th مشاهده است. ویژگی های است که تمام این نویسندگان مشاهده شده است که متناظر با حکم کتاب مقدس زرتشتیان ، آتش همیشه سوز در رگ سنگ تشریفاتی ، ماسک پارچه بیش از سوراخهای بینی و دهان برای جلوگیری از آلودگی از نفس فرسوده ، بسته نرم افزاری را از شاخه های کوچک (barsom) برگزار شد کشیش ، و انبرک های نقره ای ویژه برای رسیدگی به آتش است. این ویژگی های اساسی هنوز هم رایج امروز ، هر چند کمی تغییر.Agiary -- بزرگ آتشجدای از femples جزئی آتش (آتش الکترونیک aduran) ، سه آتش سوزی بزرگ گفت شده مطرح شده توسط اهورا مزدا آورده شدند. با گذشت زمان این همراه با افسانه های قهرمانان فارسی مانند جمشید و رستم و معجزات شد گفت : در آنها رخ می دهد. این آتش سوزی Adur ، Burzen مهر Adur Farnbag و Adur Gushnasp شد. قدمت آنها به این واقعیت که خاستگاه خود را احاطه شده توسط افسانه در دوران اولیه سلسله ساسانی تبدیل شده بود اذعان. Bundahishn بزرگ می گوید آتش های بزرگ از زمان خلقت وجود داشته و آورده شده مندرج در پشت Srishok گاو نر به انتشار ایمان بود ، برطرف کردن شک ، و برای محافظت از تمام نوع بشر. اما آتش های بزرگ نیز وسایل نقلیه از تبلیغ و نمادهای حاکمیت Shahenshah. علاوه بر به شاه نمادگرایی بهره برداری از آنها ، کشیش (mobeds) از این مربوطه "آتش سلطنتی" با یکدیگر رقابت را به منظور جلب زائران از طریق ترویج افسانه ها و معجزات گفته را در سایت خود اتفاق می افتد. موضع گیری بیشتر بوسیله ی مرتبط هر آتش با یکی از سه طبقه ساخته شده بود. وضعیت اجتماعی Adur Burzen ، مهر است پس از Adur Farnbag آتش (شریف) به آتش بالاترین طبقه ، روحانیت ادعا بود کاهش داده شد ؛ و Gushnasp Adur که از کلاس جنگجو ادعا شد ، در نتیجه ترک تنها کمترین کلاس از herdsmen و کشاورزان برای Adur Burzen مهر. اما در حقیقت سیاست این واقعیت که Burzen Adur - مهر مقدس ترین و قوی ترین باقی مانده تغییر دهید. این آتش سوزی ها و آتش سوزی جزئی در سراسر سرزمین های امپراتوری فارسی تا حمله عرب و آزار و اذیت که دنبال سوزاندن ادامه داد.Agiary -- از تهاجمات مسلمان در حال حاضرپس از حملهی اعراب به ایران در قرن هفتم میلادی ، مذهب بومی زیرزمینی به علت تبلیغ و آزار و اذیت تهاجمی رانده شد. آتشکده و یا مصادره شد و نابود شده و بنابراین زرتشتیان ، و یا gabr آنها به دست می آمد شناخته شده pejoratively ، شروع به پرستش خصوصی در ساختمان های با نمای undescript. هنگامی که زرتشتیان از فرار از ایران برای پیدا کردن پناهگاه در قرن 8th ، آنها انجام این سنت ، همراه با Iranshah آتش (Adur Burzen - مهر) به هند است. در هند سنت جدید مسکن آتش در گلدان فلزی به نام afrinagan آغاز شد پس از حمله اسلامی هند مجبور است آنها را به آن از Navsari حمل و نقل را به مکان های متعدد از جمله غارهای Bahrot و در نهایت به مکان فعلی خود را در Udwada. امروز ، علاوه بر faravahar این نماد بیشتر یاد زرتشتی است. در زمانی که آنها به صادرات afrinagans به آنها هم مذهبان که در ایران ماند ، به خصوص در Yezd و کرمان.Agiary -- معابد آتش سوزی امروزآتشکده امروز در ملاقات با مکان هایی برای زرتشتیان ، و همچنین مسکن آتش مقدس است. غیر زرتشتی هستند به شدت از آتشکده ، ممنوع از ترس که حضور کسی در ایمان و یا از تبار فارسی خالص نیست آغاز خواهد شد فضای مقدس را آلوده. زرتشتیان اصرار دارند هر چند که این به معنی این نیست توهین غیر زرتشتیان ، اما نقطه به شیوه های مشابه در سایر ادیان است.شخص غیر روحانی به طور معمول وارد آتشگاه ، ارائه کمک مالی دریافت ارائه صندل ، استحمام و انجام نماز اولیه قبل از ورود به اتاق که خانه آتش است. این اتاق است که اغلب دایره ای که در آن کشیش ساکن ، Mobeds ، حفظ تماشای بیش از circumbabulate و انجام این تشریفات در مقابل 24 ساعت در روز است. وقتی عابد وارد خواهند صندل (و یا دیگر سوخت بو شیرین ، مانند کندر ، مشخص شده در اوستا) به آتش ارائه دهد. مناجات به آتش (آتش Nyayesh) خواهد بود در اوستایی استناد به روح القدس خوانده و کشیش ملاقه ویژه خاکستر مقدس تقدیم به layperson که به نوبه خود آن را بر روی پیشانی و پلک خود را پاک استفاده.این است که برای زرتشتی برای دیدار از معبد آتش به مؤمن لازم نیست. آنها ممکن است یک کشیش به تلاوت دعا برای آنها ، پرداخت ، اما لازم نیست حضور داشته باشند. وجود این که هیچ معادل زرتشتی از سبت وجود دارد ، آتش معبد حضور قابل توجه است در طول جشن های فصلی (Gahambars) ، و به ویژه سال نو (نوروز).Agiary -- لیست Behrams آتش

    Yezd آتش بهرام ، 470 ، در یزد ، ایران
    Iranshah آتش بهرام ، Udwada (تخمین 720 در سنجان) ، هند
    ست Khurshedji Tehmulji دسای آتش بهرام ، 1765 در Navsari ، هند
    ست Pestonji Kalabhai وکیل آتش بهرام ، 1823 در سورات ، هند
    ست Dadabhai Nusserwanji Modi آتش بهرام ، 1823 در سورات ، هند
    ست Hormusji Bomanji Wadia آتش بهرام ، 1830 در مومبای ، هند
    ست Cavasji Byramji Banaji آتش بهرام ، 1845 در مومبای ، هند
    ست Dadhibhai Nusserwanji Dadiseth آتش بهرام سال 1873 در مومبای ، هند
    Zarthusti Anjuman آتش بهرام ، 1897 در مومبای ، هند
    شریف آتش بهرام ،؟ ، در شریف آباد ، ایرانAgiary -- فهرست آتشکده : جنوب آسیا

    Banaji Limji Agiary ، بمبئی (ساخته 1708)
    Manekji Agiary Sett ، بمبئی (ساخته 1733)
    آقا J.J. Agiary ، پون
    پارسی - در - E مهر ، کراچی (1848)
    Minocher Pundole Adarian ، UdvadaAgiary -- فهرست آتشکده : ایرانAgiary -- فهرست آتشکده : ایران

    پیر سبز ، چک چک ، ایران. سایت های زیارتی.
    پیر الکترونیکی Herisht
    پیر الکترونیکی Narestaneh
    پیر الکترونیکی بانو
    پیر الکترونیکی Naraki
    ارباب رستم Guive دادگاه ، رسالت ، ایران
     ؟ ، Rachune ، ایران
    Ghazimabad آتش Kadeh
    Qoleh AsadanAgiary -- فهرست آتشکده : شمال امریکا

    Ardab Rustom Guiv Darbe مهر ، 1977 در نیویورک ، ایالات متحده آمریکا
    مهربان Guiv Darbe مهر ، 1978 در تورنتو ، کانادا
    Ardab Rustom Guiv Darbe مهر ، 1983 در شیکاگو ، ایالات متحده آمریکا
    Ardab Rustom Guiv Darbe مهر ، 1985 در ونکوور ، کانادا
    Rustom Guiv در - E مهر ، 1986 در لس آنجلس ، ایالات متحده آمریکا
    مرکز زرتشتیان آمریکای شمالی ، سال 1990 در واشنگتن ، دی سی ایالات متحده آمریکا
    میراث زرتشتی و مرکز فرهنگی ، سال 1996 در هوستونAgiary -- لینک های مرتبط

برچسب‌ها: آتش ورهرام

نوشته : داریوش

تاریخ: سه شنبه بیست و ششم اردیبهشت 1391

آرشیو نظرات

شراره‌ای از نوربی‌پایان در سینه‌ی آتش‌ورهرام یزد

دسته بندی: آتشکده

آتش‌ورهرام آتشکده نماد همازوری هازمان بهدینان

شراره‌ای از نوربی‌پایان در سینه‌ی آتش‌ورهرام یزد فرید شولیزاده - در فرهنگ زرتشتی، والاترین و پاک‌ترین صورت آتش در جهان‌جسمانی، «آتش‌ورهرام» نامیده می‌شود. این آتش، پیوسته از ١٧ آتش پیشه‌های مختلف است. شوند این گوناگونی، نهفته بودن امواج افکار هریک از ایشان در آتش برگرفته است.

در نتیجه آتش‌های برگرفته از پیشه‌وران، هر یک دارای امواج افکار همان پیشه‌وران است. این شوند آن می‌شود که آتش‌ورهرام آتشکده از امواج گروه‌های گوناگون مردمان پدید آید و نماد همازوری هازمان بهدینان و چونان پرچمی از برای ایشان باشد. باید دانست که این آتش حرمت بسیار دارد و بزرگ‌ساختن این آتش، شرایطی ویژه و مکانی پاک را طلب می‌کند.

هم‌اکنون در ایران دو آتش‌ورهرام فروزان است. یکی از این آتش‌های‌ورهرام در یزد و دیگری در کرمان تخت‌نشین است. پیشینه‌ی آتش‌ورهرام یزد به روزگار ساسانیان باز می‌گردد. این آتش در روزگار ساسانیان در آتشکده‌ی کاریان پارس فروزان بوده. بنابر گفته‌ی «هیربد دوردی» پس از تازش اعراب و چیرگی آنان بر بخش‌های مرکزی ایران، موبدان برای در امان نگه‌داشتن آتش‌ورهرام از گزند ناکسان، آن را با خود به کویرهای پیرامون یزد بردند و 30سال در غاری نامور به «اشکفت‌یزدان» در نزدیکی زیارتگاه پیربانو به پریستاری آن همت گماشتند.

شادروان «استاد رشیدشهمردان» بر این باور است که آتش‌ورهرام پس از خروج از کوه «اشکفت‌یزدان»، زمانی در «کسنویه» و پس از آن جایی نزدیک «مهریز» و یا «فهرج» و «خویدک» نگهداری می‌شده و پس از مدتی به قریه‌ی «ترکاباد» در چند کیلومتری «شریف‌آباد» اردکان برده شد.

در کتاب «روایات دستورداراب‌هرمزدیار» نامه‌ای وجود دارد که به‌روز بهمن‌امشاسپند و اردیبهشت‌ماه ١٠٠۵یزدگردی از سوی دستوربزرگ ایران مقیم ترکاباد به دستوران هند نوشته شده.

در این نامه می‌خوانیم: «بهدین مهرنوش از خطه گجرات هندوستان بخطه باصفای شیراز آمد و از آنجا خوانی از ارمغان، برای دستور زمان ساکن ترکاباد تحفه ارسال و هزار دینار(:یکقران) برای نذر آتش‌ورهرام فرستاده است.» می‌دانیم که باتکیه برسنت‌ دین، آتش‌ورهرام در جایی نگهداری می‌شود که دستورران‌دستور یا دستور بزرگ وقت حضور دارد. درون‌مایه‌ی این نامه، گویای حضور دستوربزرگ وقت و آتش ورهرام در آن تاریخ در ترکاباد است.

استاد شهمردان بر این باور است که قریه‌ی «ترکاباد» از حدود 750هجری، نشیمن دستوران کسنویه، شیراز بوده. در روزگار «شاه سلطان‌حسین صفوی» به‌شوند ستم‌های روا شده به بهدینان اصفهان، گروهی از ایشان با رهبری پیشوای بزرگشان نامور به «دستور کاووس» به ترکاباد پناه برده‌ و به دستوران آن دیار می‌پیوندند... باتکیه بر نامه‌ی دیگری که ‌دستوربزرگ وقت در سال ١١٣٢یزدگردی از یزد به دستیاری «ملاکاووس» برای دستوران هند فرستاده، آگاه می‌شویم که آتش‌ورهرام در آن تاریخ به یزد انتقال یافته بود و در محله‌ای نامور به محله‌ی دستوران در منزل دستور بزرگ تخت‌نشین بوده است.

با قوت گرفتن پیوند و آمدوشدهای میان پارسیان‌هند و بهدینان ایران، یکی از پارسیان سورت نامور به «نوشیروان‌جی کوهیارجی» با هزینه‌ی خویش باغی پر درآمد نامور به «باغ‌چنار» را در یزد خرد و وقف آتش‌ورهرام کرد تا درآمد آن به هزینه‌ی سوخت و روغن آتش‌ورهرام برسد. در سال ١٢٢۵یزدگردی، به‌همت رادمرد بزرگ زرتشتی،

«مانکجی‌لیمجی‌هاتریا» و از خیراندیشی پارسیان‌هند، در محله‌ی دستوران ساختمانی آبرومند برای آتش‌ورهرام ساخته شد. در روز سروش‌ایزد و مهرماه، آتش‌ورهرام از منزل «دستورشهریار»، دستور بزرگ روزگار «ناصرالدین‌شاه» به محل جدید منتقل شد. از آن پس بهدینان توانستند در کنار پرتوافشانی شراره‌های آتش‌ورهرام به نیایش پروردگاریکتا بپردازند. ٣۵سال بعد، از خیراندیشی «اردشیر‌کیخسرو‌گشتاسب‌یزدی» و به‌کوشش «خدابخش» و «جمشید» فرزندان «موبد کیخسرو» و «موبد خداداد» ساختمان آتش‌ورهرام مورد مرمت قرار گرفت.

چندی بعد از دهش «خورشید‌جی‌کاووس‌جی‌بناجی» ساختمان قدیمی آتش‌ورهرام توسعه داده شد. وی مقداری از آب مبارکه را نیز خرید و وقف آتش‌ورهرام کرد. در آن روزگار درآمد «باغ‌چنار» و آب وقف شده‌ی مبارکه برای آتش‌ورهرام به دویست تومان می‌رسید. برای آن‌که آتش‌ورهرام در تهیه‌ی سوخت و هزینه‌های روزمره در مضیقه نباشد، سالانه ۵٠روپیه نیز پول نقد به یزد می‌فرستاد. پس از وی فرزندانش نیز راه پدر را ادامه دادند. در سال ١٢۶٠یزدگردی «باغ‌چنار» به‌شوند بی‌آبی خشک شد. خبر این پیشامد به پارسی نام‌آور، «سردینشاه‌پتیت» رسید. وی فورا قرار پرداخت سالانه ١٢٠روپیه به آتش‌ورهرام‌های یزد و کرمان را صادر کرد. این پول همه‌ساله نوروز به‌دست آتربانان هر دو محل می‌رسید.

در آبان‌ماه ١٣٠٣ی(:١٣١٣خ) سنگ‌بنای ساختمان جدید آتش‌ورهرام یزد به هزینه‌ی «انجمن اکابر پارسیان‌هند» بر روی زمین اهدایی زرتشتیان ایران در جنب محله‌ی دستوران گذاشته شد. با پایان یافتن ساخت این ساختمان، در فروردین‌ماه 1321خ آتش سپند طی آیین‌هایی به محل جدید انتقال یافت و تا امروز در آن محل شبانه‌روز فروزان است. در سنگ‌بنایی که در آتش‌ورهرام یزد نسب است، چنین نوشته شده: «زمین زیر ساختمان و چهاردیوار این جای پاک آتش‌ورهرام انجمن پارسیان بمبئی را دهشمندان زیر نیاز نمودند. 1- برادران امانت بنامگانه پدر خودشان شادروان اردشیرمهربان‌رستم 3767گز 2- دستور رشید دستور شهریار بنامگانه پدر خود دستور شهریار دستور نامدار و مادر خود سرور دستور بهمن 1365گز 3- دستورنامدار پور شادروان دستور شهریار بنامگانه فرزند ناکامش شادروان بهمن 1130گز. اهورامزدا روان همگان را آمرزش دهاد. سالمه فروردین 1321»

پس از استقلال هندوستان از بریتانیا، دولت انقلابی هند بسیاری از اموال سرمایه‌داران پارسیان را مصادره و ملی اعلام کرد و جلوی ارسال کمک‌های پارسیان به همکیشان خود در ایران را گرفت. این‌ها شوند آن شد تا مراکز خیریه‌ی زرتشتیان یزد به‌ویژه آتش‌ورهرام در شرایط سختی از لحاظ تامین هزینه‌ها قرار گیرند. در این روزگار تنگنا دو رادمرد نیکوکار، ارباب فریدون و ارباب مهربان زرتشتی با خیراندیشی خویش هزینه‌ی سوخت آتش‌ورهرام، برق، آب، تعمیرات، نگهداری و حقوق موبد را بر دوش گرفتند... ساختمان کنونی آتش‌ورهرام یزد، این شراره‌ی کهن چندهزارساله، در 22شهریورماه 1378خ به‌شماره‌ی «2431» در سیاهه‌ی آثار ملی ایران به ثبت رسید.
برچسب‌ها: درِمهر, آتشکده, آتش ورهرام, موبد

نوشته : داریوش

تاریخ: دوشنبه هجدهم اردیبهشت 1391

آرشیو نظرات

آتشکده‌ها و آتشگاه‌ها.آتش ورهرام ها ودر مهر ها

دسته بندی: آتشکده

آتشکده‌ها و آتشگاه‌ها.آتش ورهرام ها ودر مهر ها

آتش ورهرام (بهرام) یزد، یزد

این عمارت که در فهرست آثار معمارى معاصر یزد قرار دارد، ‌ به همت زردشتیان یزد و پارسیان هند در سال ۱۳۱۳ خورشیدى تحت نظارت و سرپرستى آقاى ارباب جمشید امانت بنا شد. ساختمان اصلى در وسط حیاطى بزرگ بر بلندى قرار دارد و آن را درختانى همیشه سبز احاطه کرده‌‌اند. حوضى مدور و بزرگ در محور ورودى بنا به آن زیبایى خاصى بخشیده است.

آتش در محفظه‌اى بلندتر از سطح زمین در اتاق نسبتاً وسیع و دور از تابش خورشید قرار گرفته و اتاق‌هایى براى مراسم نیایش پیرامون آن طراحى شده است.

در مورد قدمت تاریخى آتش این آتشکده، گویند که نزدیک ۱۵۱۵ سال پیش این آتش از آتشکدهٔ ناهید پارس به روستاى هفتادر (نزدیک عقدا) منتقل شد و از آنجا به ترک‌آباد در اردکان نقل مکان کرد و پس از سى سال نگهدارى در غار اشکفت یزدان آن را در سال ۱۳۲۵ خورشیدى به شهر یزد آوردند و در خانهٔ دستور بزرگ شهر، در محلهٔ دستوران جاى داده شد و از آن جا به گهنبارخانه و محل کنونى این آتش، خیابان آیت‌‌الله کاشانى کوچهٔ آتشکده انتقال یافت.

سرستون‌ها و ازاره‌هاى سنگى این بنا با نقوش برجستهٔ زیبا، کار هنرمندان اصفهانى است که در اصفهان تراش خوردند و به یزد حمل شدند. به نظر مى‌رسد معمارى بنا تا حدودى از معمارى آتشکده‌هاى پارسیان هند تأثیر گرفته باشد.

آتشدان سنگى، سمیرم

این آتشدان سنگى به دورهٔ هخامنشیان و ساسانیان مربوط است و در سمیرم به دست آمده است. دو سرستون سنگى آن به دورهٔ ساسانى تعلق دارد و نقش خسروپرویز بر روى آن‌ها حک شده است : یکى از آن‌ها سالم است و در موزهٔ‌ ایران باستان و دیگرى که کمى شکستگى دارد، در کاخ چهل ستون اصفهان نگهدارى مى‌شود. این دو سر ستون در حدود سال ۱۳۳۰ شمسى در اصفهان کشف شده است.

آتشکد‌‌ه‌ کاریان، شیراز (ساسانیان)

این محل از آتشکده‌هاى اصلى موبدان بود و یکى از سه آتشکدهٔ بزرگ ایران در عهد ساسانیان به شمار مى‌رفت. بعدها آتش این مکان به آتشکده‌اى در هندوستان انتقال یافت.

آتشکدهٔ (درمهر)، یزد

آتشکده‌هاى زردشتیان بنابر مقام اهمیت بر سه دسته است:

- آتش دادگاه که در خانه‌ها افروخته مى‌شود و صورت خانوادگى دارد و مراسم تقدیس ندارد. آتش خانواده را جان خانواده مى‌دانند. آتش دادگاه را نیز موبدان برپا مى‌دارند، اما افراد عادى نیز مى‌‌توانند به خدمت آن بپردازند. معمولاً زردشتیان متمکن در خانه‌هاى خود آتش دادگاه را شعله‌ور نگه مى‌دارند.

- آتش آدران (درب مهر) از آتش‌ دادگاه برتر است و اختصاص به شهر و بلوکات بزرگ دارد.

- آتش ورهرام (بهرام) اعتبار و اهمیّتش از دو آتش فوق به مراتب بیشتر است و پیوسته هم باید افروخته بماند. این آتش به عموم مردم تعلق دارد. اکنون در ایران دو آتش بهرام وجود دارد که یکى در یزد و دیگرى در کرمان است. ماهیّت آتش ورهرام متشکل است از پانزده آتش گوناگون و آذرخش آسمانى (یعنى جمعاً شانزده آتش) که عبارتند از رنگرز، پادشاه یا فرماندار، کوزه‌گر، آجرپز، درویش یا صاحبدل، زرگر، ضرابخانه، آهنگر، اسلحه‌ساز، نانوا، تقطیر، فرمانده ارتش، چوپان، ‌ پیشواى دینى، برق آسمان، مرده‌ سوز.

آتشکدهٔ (قدمگاه)، جهرم (ساسانیان)

در جنوب شهر جهرم، روى تپه‌اى باصفا، آثارى از بناى بسیار قدیمى با تاق‌نما و شبستان‌هاى متعدد دیده مى‌شود که بر تمامى شهرستان جهرم مشرف است. قدمت تاریخى این اثر تاکنون مشخص نشده است. گفته مى‌شود که قدمگاه‌ها از معابد آناهیتا به شمار مى‌روند که ویژهٔ زنان بوده‌اند.

آتشکدهٔ آبادى صح، قوشه، دامغان (ساسانیان)

این آتشکده در پنج کیلومترى شمال غربى آبادى قوشه دامغان واقع شده و در حال حاضر فقط ستون‌هاى عظیم و قطور آن باقى مانده است.

آتشکدهٔ آذرجو، داراب (ساسانیان)

این آتشکده در ۱۲ کیلومترى جنوب غربى داراب در جنب چشمه‌اى به نام «اعلان‌قز» قرار دارد و گفته مى‌شود که به دستور زرتشت ساخته شده است.

آتشکدهٔ آذرخش (مسجد سنگى)، داراب، (ساسانیان)

در «کوه پهنای» شهر داراب، محوطه‌اى وسیع وجود دارد که آن را در دل کوه تراشیده‌اند و به آن مسجد سنگى مى‌گویند. گفته مى‌شود که این بنا همان «آتشکدهٔ آذرخش» است که در دوره ساسانیان و هخامنشیان اهمیت فوق‌العاده‌اى داشته است.

این محوطه، شامل راهروى پهن است که از طریق رواقى، به فضاى شاه‌نشین‌‌هایى که در دل کوه تراشیده‌اند و در وسط آن حوضى قرار گرفته است، منتهى مى‌شود. این بنا به دوران ساسانیان تعلق دارد و نقشهٔ آن کمى به تالار کاخ بزرگ شاپور اول که در ویرانه‌‌هاى شهر شاپور کشف شده شبیه است. این بنا در دوران اسلامى به مسجد تبدیل شد و در شاه‌نشین آن یک محراب احداث شد. در کتیبه‌اى که بر دیوار سمت چپ رواق حجارى شده، ‌ تاریخ ۶۵۲ هجرى که مقارن با زمان اتابک ابوبکر سعد بن زنگى است به چشم مى‌خورد.

آتشکدهٔ بازه هور، روستاى رباط، تربت‌حیدریه

این آتشکده در روستاى رباط سفید از توابع بخش احمدآباد مشهد واقع شده است. بناى این آتشکده به صورت چهارتاقى است و به احتمال زیاد به دورهٔ ساسانى تعلق دارد.

آتشکدهٔ بزرگ جره، کازرون، (ساسانیان)

این محل، یکى دیگر از پنج آتشکده‌اى بوده که مهرنرسى در نقاطى مابین کازرون تا فراش‌بند بنا کرده است.

بناى آتشکده از سنگ بادبر و ملاط ‌گچ ساخته شده و درازاى هر پهلوى آن بیش از ۱۴ متر است. بلندى این بنا معلوم مى‌دارد که در زمان قدیم در آنجا شهرى وجود داشته است. آتشکدهٔ بزرگ جره به عهد ساسانیان تعلق دارد.

آتشکدهٔ پاسارگاد، شیراز، (هخامنشیان)

در فاصلهٔ قابل توجّهى از کاخ اختصاصى کوروش، در قسمت شرقى دشت مرغاب، دو تخته سنگ بزرگ سفید در مجاورت تپهٔ‌ کوتاه خاکى به فاصلهٔ‌ ۹ متر از یکدیگر قرار گرفته‌اند. این دو تخته سنگ را آتشگاه یا قربانگاه پاسارگاد مى‌دانند. نیایش ایزد یکتا در دوران هخامنشیان در فضاى باز برابر آتش مقدس صورت مى‌گرفته است.

آتشکدهٔ تمر قریه تمر، ارومیه

آتشکدهٔ تمر در ۲ کیلومترى قریهٔ تمر (تماره واقع در ۱۸ کیلومترى غرب جادهٔ ارومیه - سلماس) از محال انزل، بخش حومهٔ ارومیه واقع شده است.

این آتشکده در حال حاضر به صورت مخروبه‌اى بالاى تپه‌اى به جا مانده است و به علت عدم ثبت و رسیدگى، روى به انهدام قطعى مى‌رود. این آتشکدهٔ مربوط به دورهٔ‌ سلاطین هخامنشى احتمالاً در فاصلهٔ سال‌هاى ۵۵۰-۵۳۰ قبل از میلاد ساخته شده است.

آتشکدهٔ چهار طاقى چهار قاپو، قصرشیرین

یکى دیگر از آثار تاریخى مربوط به دورهٔ ساسانى در قصر شیرین بناى آتشکدهٔ‌ دورهٔ‌ ساسانى است که با سنگ و گچ ساخته شده و یکى از بزرگترین آتشکده‌هاى دوران ساسانى بشمار مى‌آمده است. این آتشکده اطاقى به شکل مربع در وسط دارد و سقف آن گنبدى است. این آتشکده از لحاظ شکل شباهت کاملى با ساختمان‌هاى دیگر آتشکده‌هاى دورهٔ ساسانى دارد. عرض دهانهٔ اصلى بنا بیش از ۱۶ متر است.

آتشکدهٔ دره شهر، دره‌شهر

در خیابان نیروى هوایى دره شهر، ‌ بناى یک آتشکده به صورت چهار طاقى باقى مانده است. این بنا را در محل، طاق مى‌گویند. اندازهٔ داخلى آن ۳/۲۰×۳/۲۰ متر است و ابعاد هر یک از طاق‌هاى آن ۰/۸۵×۱/۳۰×۱/۱۵ و بلندى آن‌ها کمى بیشتر از ۵ متر است. این بنا که تماماً با قلوه‌سنگ و گچ ساخته شده است مورد مرمت و بازسازى قرار گرفته است.

آتشکدهٔ ساسانى نطنز، نطنز

در حوالى مسجد جمعهٔ نطنز، در میان سکویى به ارتفاع ۲ متر از سطح زمین، آثار عمارت مختصر و جالب‌توجه کوشک‌مانندى وجود دارد که از لحاظ ظرافت و تناسب، شباهت کاملى به آثار ساختمانى دورهٔ ساسانى دارد و احتمالاً جایگاه آتشکده‌اى بوده است.

چهار ستون از هفت ستون اولیه و یک اتاق از چهار اتاق آن، ‌ برپا و به‌جا مانده و بقیه خراب شده است. دو تاقچه از چهار تاقچهٔ آن، که سطح بنا را به تاق بالاى گنبد سنگى وصل مى‌کرده، نیز باقى مانده است.

ابعاد هر یک از اضلاع خارجى بنا ۱۱/۳۵ متر و ضلع داخل بنا ۷ متر طول دارد و دهانهٔ هر تاق ۵/۶۹ متر است. اصل بنا را با سنگ لاشه که روى آن گچ‌اندود شده، احداث کرده‌اند.

آتشکدهٔ صمیکان، شیراز

ساسانیان این آتشکده در ۱۴۰ کیلومترى جنوب شیراز و در مسیر جاده‌اى متعلق به عهد ساسانیان قرار داشته و متعلق به همان دوره است.

آتشکدهٔ فرازمرا‌آور خذایا کازرون، ساسانیان

این آتشکده بر سر راه قدیم کازرون به فیروزآباد قرار گرفته و توسط مهرنرسى در زمان ساسانیان احداث شده است. هرتسفلد این بنا را کلیسایى قدیمى مى‌داند که در عهد ساسانیان ساخته شده است.

آتشکدهٔ فراش بند، فیروزآباد (ساسانیان)

در جادهٔ نرسیده به فیروزآباد، چارتاقى کوچکى قرار دارد که وضع ساختمانى و اندازهٔ آن شبیه آتشکد‌ه‌هاى زمان مهر نرسى ساخته شده و متعلق به دورهٔ ساسانیان است.
با سپاس ازhttp://vista.ir

برچسب‌ها: آتشکده‌ها, تشگاه‌, آتش ورهرام, دَر ِمهر

نوشته : داریوش

تاریخ: سه شنبه دوازدهم اردیبهشت 1391

آرشیو نظرات

سند تاریخی365سال دیرینگی آتش ورهرام کرمان از شاه ورهرام ایزد

دسته بندی: آتش ورهرام

سند تاریخی365سال دیرینگی آتش ورهرام کرمان از شاه ورهرام ایزد به موزه زرتشتیان منتقل خواهد شد

آرمیتا فرهمند - به کوشش آرش ضیاتبری تاریخچه ی سنگی آتش ورهرام ، آتشکده ی کرمان که 365 سال دیرینگی دارد و در زمانی برای حفاظت درساختمان مشرق شاهورهرام ایزد نصب شده است به موزه مردم شناسی زرتشتیان منتقل خواهد شد .ضیاتبری بیان کردکه : تاریخ این سنگ نوشته 1014 یزدگری برابربا 1024 خورشیدی است.و قرار است پس از موافقت انجمن در آیینی ویژه رونمایی شود ودر موزه مردم شناسی زرتشتیان جای گیرد. که از این پس این کهن ترین شی موزه خواهد بود.

وی افزود که دستور رستم بندار مهرگان پس از یکسال ونیم توانست آتش ورهرام رادر کرمان جمع آوری کند ودر سال 1024 خورشیدی این آتش را در آتشکده ی محله ی شهر تخت نشین نماید.که پس از جابجایی این آتش به آتشکده ی قناتغستان با ویران شدن آن آتشکده ، سرانجام آتش ورهرام آتشکده قناتغستان در سال 1302 با اجرای مراسمی ویژه توسط پنج موبد کرمانی و قناتغستانی به نامهای 1- موبد بهرام اسفندیار آریایی 2- موبد نوشیروان جهانگیر اشیدری 3- موبد گشتاسب جهانبخش 4- موبد بهمن جهانبخش 5- موبد اردشیر سهراب به آتشکده نوساز کرمان منتقل و در جایگاه فعلی آن تخت نشین شد . این آتش پس از آتش ورهرام یزد دومین آتش ورهرام فروزان ایران می باشد .آرش ضیاتبری که سالهاست درباره تاریخ زرتشتیان پژوهش می کند می گوید هنگامی که مری بویس برای پژوهش های کیش زرتشتی به ایران آمده بود یک ماه در خانه ی شاه جمشید سروشیان می ماند وی که در جستجوی این سنگ نوشته بوده است به شوند خراب شدن آتشکده ی محله ی شهر با شماری از کارگران شاه جمشید سروشیان به جستجوی سنگ نوشته می پردازند که پس از کشف آن ، تاریخچه ی سنگی آتش ورهرام، را درشاهورهرام ایزد قرار می دهند که به شوند ساخت وسازهایی که درسال های گذشته در شاهورهرام ایزد انجام شده است .بخشی از این سنگ نوشته به ،زیر گچ فرو رفته است. که پس از بیرون آوردن آن ، بزودی این کتیبه در نخستین موزه ی مردم شناسی زرتشتیان جای خواهد گرفت.

متن سنگ نوشته بدینگونه است :

بنام ایزد عصر شهنشاه صاحب قران آفتاب اقبال کیوان آمد و برجیس امتحان

کدخدای شهر انصاف و خدیو ملک عدل زافریدون بهتر و افزون تر از نوشیروان

مالک کیهان شهنشاه جهان عباس شاه قاتل تورانیان و قبله ایرانیان

از امیران و دلیران کایستاده بر در از بهر خدمت خودچگویم بلکه هم خیل شهان

در چونین عهدی اگر بر سر نشد طاق جنان از شرف نبود عجب خاصه در دارالامان

خانقاه و مسجدو حوض و رباط و میل و پل نیز هریک ساخت اینجا یافت مزد آنجا جنان

ایکه زیر طاق محرابی برو پرچین ببین از غرور باز آی کان گاه طاعتت یابد قران

عرشه ما گشت پیشانی به نیت پاک دار با حذر باش از خدنگ غیب این ابرو کمان

ای ردان و موبدان این خانه دیگر خانه ایست دل مگردان جز بتسبیح و ستایش بر زبان

این سرا صورت نخواهد زانکه جای سیرت است خانه مهر است کی گنجد در این نقش ردان

خانه هست این بنا از جمله تصویرها چون ضمیر روشن و چون سینه صافی دلان

تاب باورهای رویائی ندارد این مقام باش عارف ورنه خیز و کن بتک بار گران

این اطاعتگاه را بهر دعای خیر ساخت از زر خود رستم بندار ابن مهرگان

مرزبان جست از خرد سال بنایش گفت باد پایه این طاق نو تا سالهای جاودان

( 1014 یزدگردی )

فرتور از
آرش غیبی

***

برچسب‌ها: آتش ورهرام

نوشته : داریوش

تاریخ: سه شنبه دوازدهم اردیبهشت 1391

آرشیو نظرات

آتش ورهرامĀtaš i bahrām

دسته بندی: آتش ورهرام

در مراسم دینی زرتشتیان، آتش بزرگﺗرین عامل است. آتش از زمان قدیم در زندگی و عبادات قوم هند و اروپایی عامل مهمی محسوب میﺷده است، ولی زرتشت به آن جنبهﻯ اخلاقی و معنوی داد و آن را علامت و نشانهﻯ زندهﺍی از پاکی و طهارت دانست.[1]

آتش در کتاب اوستا به صورت آتَر و آثر[2] و در فارسی میانه به گونهﻯ آدور[3] و آتَخش آمده است. و واژهﻯ بهرام در اوستا به صورت ورثرغنه[4] به معنی پیروزی است و در فارسی میانه وَهرام، وَرَهرام و وَرَهران گفته میﺷود. و او در دین زردشتی ایزد جنگ و پیروزی است.[5]

سه آتش مقدس در آیین زرتشتی

در حال حاضر سه آتش مقدس در بین زرتشتیان وجود دارد که بر حسب درجه و احترام به ترتیب عبارتند از: آتش بهرام، آتش آذران، آتش دادگاه. آتش بهرام قرنﻫا مقدسﺗرین آتش به شمار میﺭفته و به «پادشاه پیروزگر آتشﻫا» ādurān pādixša pērōzgar موسوم است. شکوه و فر این آتش است که با دروغ و تباهی میﺟنگد و بدون حفاظت این آتش برای هیچ بهدینی زندگی در روی زمین میسر نیست.[6]

از این گذشته، عالیﺗرین درجهﻯ آتش، یا همان آتش بهرام بنا به دو متن پهلوی، دینکرد و روایات پهلوی، این قدرت را دارد که تمامی ایزدان را جلب کند. آتش بهرام دَرِ ارتباطی میان زمین و آسمان است. زمانی که ایزدان مینوی به گیتی میīیند، ابتدا و پیش از بازدید از اماکن دیگر، به نزد آتش بهرام میﺭوند. [7]

اهمیت و جایگاه خاص آتش بهرام در سنت زرتشتی

پارسیان آتشکدهﻫای بزرگ را آتش بهرام گویند که در برابر آن آدران یا آذران یا آگیاری به آتشکدهﻫای کوچک اطلاق میﺷود.[8]

در اوستا، یسنه (17 بند 11)، از پنج نوع آتش نام برده شده و به هریک جداگانه درود فرستاده شده است که نام نخستین آنها «بِرِزی سَوَه[9]» به «بلند سود» ترجمه شده و در تفسیر فارسی میانه بهﻧام عمومی آتش بهرام خوانده شده است.[10]

در کتاب گزیدهﻫای زادسپرم آمده: «بلند سود نیز در آسمان است، آن فره که جایش در آتش بهرام است...» و خویشکاریﻫای او چنین برشمرده شده است: با دروج(=دیو) مینوی ستیز کردن، زدن و سوختن پری پیکرانی که از دریا برآیند و روشنان (=ثوابت) را با گند و آلودگی دشمنی ورزند و با جادوگری آفریدگان را تباه کنند و زدن و شکست دادن جادو و پری و اساساً پاسبانی کردن خفتگان در شب و با سروش[11] پرهیزگار یار بودن.[12]

به عقیدهﻯ مزدیسنان، آتش بهرام از شکوه خاصی برخوردار است، و مزدیسنان در پناه او در روی زمین زیست میﻛنند. در کتاب صد دَرِ نثر دَرِ سی و نهم آمده: «اگر آتش بهرام نهﺑودی، هیچﻛس از شهری نهﺗوانستی شدن، زیرا که از خورَه[13] (=فر) آتش بهرام است که در راهﻫا، کسی به کسی زیادتی نهﺗواند کردن....» و در دَرِ دوم آمده: بر آتش بهرام هیزم و بوی نهند، چنانکه باد بوی آن به برد و دیو فرار کند زیرا از فر آتش ورهرام است که زندگی میﺗوان کرد. در کتاب صد دَرِ بندهش آمده: اندر دین گوید که هر جای که بهدینان، بسته کُستیان[14] نشینند، باید که آتش بهرام، در آن شهر و جایگاه باشد، چه آتش بهرام همﭼون پاسبانی است که آن جایگاه را از همهﻯ آفتﻫا و بلاها نگاه میﺩارد.[15]

انتساب این آتش به بهرام! چرا؟

در چرایی انتساب این آتش بزرگ به بهرام، متون فارسی میانهﻯ متاخر نشان میﺩهند که همهﻯ آتشﻫا را جنگجویانی میﺩانستند که نه فقط در سطح مادی و به صورت مقابله با تاریکی و سرما، بلکه به صورت مینوی و مقابله با نیروهای شر، به سود آفرینش فزونیﺑخش میﺟنگند. از اینﺭو طبیعی میﻧماید که بزرگﺗرین آتش را به «پیروزی»، با روحیهﻯ دلیری و امید اختصاص دهند؛ و بدینﺳان به آسانی درک میﺷود که چرا هنگام عزیمت به نبرد با بیﺩینان، اخگرهایی از آتش بهرام را پیشاپیش سپاه، زردشتیان حمل میکردند.[16]

چگونگی فراهم کردن آتش بهرام و مراحل تهیه آن

آتش بهرام فراوردهﻯ جمعīوری، پاکﺳازی و تبرک شانزده آتش مختلف زمینی است که برای اهداف گوناگون استفاده و در اثر آن کم و بیش آلوده شده است.

تهیه این آتش از ترکیب شانزده آتش دیگر!

این آتش را که بایستی ترکیبی از شانزده آتش متفاوت باشد را میﺗوان بنابر فرایندهایی که در موردش بهﻛار میﺭود، به سه دسته تقسیم کرد:

دستهﻯ اول آتشی است که ناشی از سوختن یک لاشه است و آتشی بیﻧهایت ناپاک است و باید توسط یک غیر زرتشتی و با رویهﺍی بسیار خاص جمعīوری شود: ملاقهﺍی مشبک که با مواد قابل اشتعالی چون چوب صندل یا کندر پر شده است، بر فراز آنچه از هیزم مخصوص آتش زدن مرده باقی مانده نگاه داشته میﺷود. شعلهﻯ آتش نبایستی مستقیم به مواد داخل ملاقه برسد، بلکه بایستی این مواد در اثر حرارت آتش شعلهﻭر شود. از آتش گرفتن این مواد آتشی تازه بهﺩست میīید. این فرایند 91 بار تکرار میﺷود؛ عملی که در خلال آن اورادی را نیز میﺧوانند. آتش پاک شده، در یک آتشدان نگهداری شده و با دقت خاص آن را شعله ور نگاه میﺩارند.

آتشﻫای دستهﻯ دوم و سوم ناپاک نیستند. دستهﻯ دوم از آتش پیشهﻫای گوناگون، از کوزهﮔری، تا چوپانی (سیاههﻯ آن در طول سالﻫا تغییر کرده است) و آتشی که در اثر آذرخش است، تشکیل میﺷود، گفته میﺷود این آتشﻫا خنثی هستند.

دستهﻯ سوم به شانزدهمین گونهﻯ آتش مربوط میﺷود، که نه آلوده است و نه خنثی، بلکه تا حدی مقدس است، زیرا آتش خانهﻯ یک پارسای زرتشتی است. پس از پاک کردن آتش با 40 احتراق پیاپی دو دسته آتش دیگر، یکی به کمک اصطکاک سنگ آتشﺯنه، و دیگری به کمک تکهﻫای چوب، به آن افزوده میﺷود. آتشﻫا یکی میﺷوند و روند 44 احتراق دیگر را میﮔذرانند تا شاید عمل امتزاج کامل شود.

روندهای مذکور به دست افراد معمولی صورت میﮔیرد، سپس دو موبد آنﻫا را از آغاز تا انتها تکرار میﻛنند. سرانجام همهﻯ شانزده آتش برای متبرک شدن آمادهﺍند.

تقدیس آتش توسط موبدان در طی بیش از سه سال!

عمل تبرک که به مانند قبل توسط دو موبد انجام میﮔیرد، عبارت است از گردآوری بخشی از هر آتش و خواندن یسنا و ویدیوداد بر آنﻫا. این آیین، یکﺑار در روز به تعداد دفعاتی که پاکﺳازی صورت گرفته و به احترام ایزدی که آن روز به نامش است انجام میﻳابد. از آنﺟا که این آیین برای 16 گونهﻯ آتش تکرار میﺷود، در صورتی که دو موبد آن را انجام دهند 1128 روز به طول میﺍنجامد.

اعمال پایانی به مراتب سادهﺗر هستند. در اولین روز از روزهای گاهانی، یعنی پنج روزی که سال را آن هم بعد از گذشت 12 ماه 30 روزه کامل میﮔرداند، 16 آتش با هم به یک آتشدان آورده میﺷود. سرانجام آتش را چهار موبد در حالی که چتری بالای آتش دارند و در جلوی آنان موبدانی با گرز و شمشیر در حرکت هستند با مراسم پرشکوهی به آتشکده برده و در آنﺟا در اتاقی که قبلاً با خواندن یسنا و ویدیوداد به مدت سه روز متوالی تبرک یافته به تخت میﻧشانند. تخته سنگی که مجمر آتش بر آن قرار دارد، و محلی که پنجﺑار در روز به آتش دمیده میﺷود و جایگاه همیشگی نگهداری از آن است، تخت شاهی نامیده میﺷود و تاجی بر فراز آن آویزان است.[17]

پس از آنکه مراسم تختﻧشین به اتمام رسید موبدان چند عدد از شمشیرها و گرزها را به دیوار حریم آتش آویزان میﻛنند تا اولاً نشانی از جنگ دائمی بر ضد بدی باشد و ثانیاً در مواقع لزوم در محافظت و دفاع از آتش بهﻛار آید. و در هر یک از گوشهﻫای اتاق زنگی برنجی به زنجیر میīویزند تا در هر یک از پنجﮔاه شبانهﺭوز، هنگام خواندن سرود، آن را به صدا در آورند.[18]

نگهداری از این آتش

آتش بهرام باید همواره حتی در شب با شعلهﻫای درخشان و فروزنده بسوزد. مراسم و عبادات خاصی برای احترام و بزرگداشت آن به عمل میīید و در آغاز هر پنج گاه چوبﻫای خوشبو داخل آن سوزانده میﺷد. فقط موبدی که از هر لحاظ حائز صلاحیت کامل باشد میﺗواند وارد حریم آن آتش شود و فقط ادعیه و نیایشی که مربوط بدان آتش است باید در جوار آن از حفظ تلاوت گردد. بهدینان و موبدان معمولی فقط میﺗوانند آتش بهرام را از میان پنجرهﻫای مشبکی که در دیوار حریم آتش قرار دارد ببینند و از همانﺟا ادعیه و نیایش خوانده و چوبﻫای صندل خوشبو نثار کنند.[19]

لزوم حضور آتش بهرام در هر منطقه

طبق سنت زردشتیان، هریک از حوزهﻫای بهدینان باید آتش بهرام داشته باشد. بعضی از دستوران معتقدند که فقط یک آتش بهرام باید باشد؛ چه آن شاه است و چند پادشاه در اقلیمی نگنجند. در ایران مدتﻫا قبل، که تاریخ آن معلوم نیست،دو آتش بهرام در یزد و تهران برپا گردیده است. در هندوستان هشت آتش بهرام شعلهﻭر است.یکی از مهمﺗرین آتشﻫای بهرام، آتشکدهﻯ نوساری است که تقریباً هفتصد سال از بنای آن میﮔذرد.[20]

سه آتش اصلی ایرانیان باسان یعنی آذر فرنبغ، آذر گشنسپ و آذر بُرزینﻣهر از نوع آتش بهرام هستند.[21]

[1] - بار، کای، آسموسن، مری بویس؛ دیانت زرتشتی؛ فریدون وهمن؛ تهران، نشر ثالث، 1389، چاپ دوم، ص122

[2] - ātar , āөr

[3] - ādur

[4] - vərəөraghna

[5] - عفیفی، رحیم؛ اساطیر و فرهنگ ایرانی در نوشتهﻫای پهلوی؛ تهران، توس، 1383هﺵ، چاپ دوم، ص 404 و 461

[6] - بار، کای، آسموسن، مری بویس؛ پیشین؛ ص 145

[7] - گیمن، دوشن؛ دین ایران باستان؛ رویا منجم، تهران، نشر علم، 1385، چاپ دوم، ص 116

[8] - اوشیدری، جهانگیر؛ دانشنامه مزدیسنا، تهران، نشر مرکز، 1371هﺵ، چاپ اول، ص 61

[9] - bərəzi.savah

[10] - دوستخواه، جلیل؛ اوستا، تهران، انتشارت مروارید، 1388، چاپ چهاردهم، جلد دوم، ص 895

[11] - ایزد فرمانبرداری و اطاعت در ایران باستان

[12] - راشد محصل، محمد تقی؛ وزیدگیﻫای زادسپرم؛ تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1385، چاپ دوم، صص 51

[13] - xwarrah

[14] - کُستی یا کُشتی که آن را بند دین هم میﮔویند کمربند مقدس زردشتیان است.

[15] - عفیفی، رحیم؛ پیشین؛ ص 410

[16] - بویس، مری؛ زردشتیان باورها و آداب دینی آنﻫا؛ عسکر بهرامی، تهران، ققنوس، 1384، چاپ ششم، ص 93

[17] - گیمن، دوشن؛ پیشین؛ ص 120-121؛ مولتون، جیمز هوپ؛ گنجینهﻯ مغان، تهران، انتشارت مهتاب، 1388، ص 181-183

[18] - بار، کای، آسموسن، مری بویس؛ پیشین؛ ص 145؛ مولتون، جیمز هوپ؛ پیشین؛ 183

[19] - همان؛ ص 123

[20] - دوستخواه، جلیل؛ پیشین؛ ص 895؛ بار، کای، آسموسن، مری بویس؛ پیشین؛ ص 123 و 146

[21] - همان؛ ص896

http://www.pajoohe.com

برچسب‌ها: آتش ورهرام

نوشته : داریوش

تاریخ: سه شنبه دوازدهم اردیبهشت 1391

آرشیو نظرات

شاه ورهرام ایزد خرمشاه

دسته بندی: آتش ورهرام

شاه ورهرام ایزد خرمشاه

خرمشاه یکی از محلات زرتشتی نشین یزد محسوب می شود. این محله که در مرکز یزد قردارد،پناهگاه زرتشتیان اصفهان بوده است.

بنا بر روایات شاه عباس صفوی تعدادی از بهدینان یزد و کرمان را به اصفهان کوچیده ودر محله گبر آباد ساکن می کند. چرا که به سیاست تمرکز قدرت را دنبال می کرد . به طوریکه ارامنه را از ارمنستان به محله جلفای اصفهان انتقال داد.زرتشتیان به همین روال در اصفهان زندگی کردند تا به زمان شاه سلطان حسین صفوی رسیدند.در این دوره فشار وستم بر بهدینان افزایش یافت به طوریکه 20هزار نفر در یک روز به قتل می رسند. عده ای که توانسته بودند از این مهلکه جان سالم به در ببرند به یزد فرار کردند و درکوی خرمشاه ساکن شدند. علت نامگذاری آن به خاطر شادکامی بهدینان از نبود کشت و کشتارصفویه در یزد بوده است.

آنها آتش ورهرام اصفهان را با مشکلات فراوان به خرمشاه یزد انتقال دادند . همچنین نیایشگاه شاه ورهرام ایزد را در نزدیکی آتشکده بنا کردند.در قسمتی از این نیایشگاه جایگاه روشن کردن عود و شمع تعبیه شده است. در روی دیوار شاه ورهرام ایزد کتیبه ای وجود دارد که تاربخ بنا و تعمیرات توسط خیرین خرمشاهی آمده است.

بهدینان در وهرام روز هر ماه به این نیایشگاه رفته و به نیایش دادار اورمزد می پردازند.

با سپاس از وبلاگhttp://www.payamepasargad.blogfa.com
برچسب‌ها: آتش ورهرام

نوشته : داریوش

تاریخ: سه شنبه دوازدهم اردیبهشت 1391

آرشیو نظرات

فلسفه آیین ورهرام یشت

دسته بندی: آتش ورهرام

فلسفه آیین ورهرام یشت :

بر گرفته ازhttp://www.ashozartosht.ne

در باور ایرانیان ، پیروزی همواره با ارزش و قابل ستایش بوده است به همین دلیل در اوستا سرودهای زیبایی در ستایش پیروزی آمده است . ایرانیان باستان پیش از آغاز هر کار گروهی ، در نیایشگاه ویژه ای جمع می شدند و سرودهای ستایش پیروزی را با هم می خواندند و با روانی نیرومند و اراده ای استوار ، برای پیروزی ، پای به میدان مبارزه زندگی می گذاشتند .

ایزد ورهرام مورد ستایش و احترام پادشاهان ساسانی بوده است و در جنگ هایی که با رومیان و سایر ملل داشتند ، از او طلب یاری می کردند تا آنها را بر دشمنان و بدخواهان میهن چیره گرداند . در آغاز وَرَهرام یشت می خوانیم : زرتشت از اهورامزدا پرسید... ای اهورامزدای پاکترین مینو ، از میان ستودگان مینوی کدام نیرومندتر است و اهورامزدا پاسخ گفت : ای زرتشت اسپنتمان پیروزی خداداده از همه نیرومندتر است .

اوستای وَرَهرام یشت ، چهاردهمین یشت اوستا و دارای 22 کرده و 64 بند می باشد . بند 1 تا بند 27 درباره ظاهر شدن بهرام به ده کالبد مختلف است ، بند 28 تا بند 33 درباره بهره مندی اشوزرتشت از لطف ایزد پیروزی است و بند 34 تا بند 64 هم در شمار بخش های قدیمی یشت ، درباره هوم و قدرت نیروی بهرام در جنگ ها است .

ایزد بهرام که در دلاوری دلاورترین ، در پیروزی پیروزمندترین ، در شکوهمندی شکوهمندترین ، در بخشندگی بخشنده ترین ، در سودرسانی سودرسان ترین و در درمان بخشی درمان بخش ترین آفریدگان می باشد همه دشمنان آسیب رسان و همه مردمان کژاندیش و جادویان و پتیارگان را در هم می شکند .

گفتیم که ایزد بهرام به ده شکل مختلف جلوه گر می شود : برای نخستین بار به پیکر باد تندتاز ، بار دوم به پیکر گاو نر زیبا با گوشها و شاخهای زرین ، بار سوم به پیکر اسب سفید زیبا با گوشهای زرین ، بار چهارم به پیکر شتر نیرومند ، پنجمین بار در پیکر گراز نر زیبا ، برای بار ششم در پیکر جوان پانزده ساله با چشمانی روشن و پاشنه زیبا ، برای بار هفتم در پیکر مرغ شاهین نیرومند و تندرو ، هشتمین بار به پیکر قوچ زیبای پیچیده شاخ ، بار نهم در پیکر گوزن جنگی زیبا با شاخهای تیز و برای بار دهم در پیکر پهلوان دلیر و زیبا نمایان می شود .

ایزد ورهرام نگهبان اشا در برابر دروغگویان و پشتیبان راستی در برابر کژی و کاستی می باشد و تقریبا هم مرتبه ایزد سروش است .

در ادامه به فلسفه زیارتگاه شاه ورهرام ایزد و آیین ورهرام یشت می پردازیم .

زیارتگاه شاه ورهرام ایزد در قدیم معروف به پیر سنگی بوده و درب کوچکی از سنگ هم داشته است . گذشته از زرتشتیان ، مسلمانان نیز به این محل باور دارند و با نیتی پاک ، نیازهای خود را از این محل می‌خواهند . چنین معروف است که هنگام هجوم افغان ‌ها به کرمان ، شب را در کنار خندقی که نزدیک شاه ورهرام ‌ایزد بود استراحت کرده تا فردای آن ‌روز ، این حدود را غارت کنند . شبانه پرچم سبزی در این محل ظاهر گشت و در قلب سپاه آنان افراشته و برپا شد . افغان ‌ها به گمان ‌اینکه دشمن به ایشان حمله ‌ور شده در تاریکی شب به کشتن یکدیگر پرداختند و پای‌ به فرار گذاشتند . علت دیگری که باعث شده به این محل احترام بگذارند این است که محمد اسماعیل خان حاکم کرمان مصمم بود که مسیر دروازه‌ ی ناصریه را از اواسط شاه ورهرام ‌ایزد بگذرانند . هر چند زرتشتیان عجز و التماس کردند تا او را از این تصمیم منصرف کنند مؤثر واقع نشد . شبانه پیرمردی سفیدپوش و نورانی از چاهی که در این محل قرار دارد خطاب به او گفت : تو می خواهی خانه مرا خراب کنی ؟ خانه ات را خراب و افراد آن را پریشان خواهم کرد . فردای آن ‌روز محمد اسماعیل ‌خان از تصمیم خود دست برداشت و دستور داد روی آن چاه صفه ‌ای بسازند . یکی از زرتشتیان این عمل را به امر او انجام داد و این صفه تا امروز وجود دارد و امروزه زرتشتیان در این قسمت شمع روشن می ‌کنند .

فلسفه آیین ورهرام یشت بدین گونه است که در اوایل دوران اسلامی ، در زمان شاه عباس صفوی تعداد زیادی از زرتشتیان از یزد و کرمان به اصفهان کوچ کردند و به گبرآباد در نزدیکی جلفا رفتند . این گروه از زرتشتیان اصفهان در زمان شاه سلطان حسین صفوی قتل عام شدند که موجب شد تعدادی فرار و به یزد پناهنده شوند . گفته می شود که در همان سالها گروه زیادی از زرتشتیان به خاطر یک فرد که (شاید برای محافظت و پشتیبانی از خانواده خویش بود) فرد مسلمانی را به قتل رسانده ، محکوم به مرگ شدند . در این میان ، کاری از دست زرتشتیان ، این قوم ستم دیده بر نمی آمد تنها دعا به درگاه اهورامزدا و کمک و یاری از امشاسپندان و ایزدان و چنین شد که هزار اوستای ورهرام یشت خوانده شد و از آن ایزد درخواست کمک و یاری نمودند . سرانجام نیایش ها اثر خود را نشان داد و شاه و همراهانش دست از قتل عام زرتشتیان کرمان برداشتند . آیین ورهرام یشت هزاره که سالهاست توسط زرتشتیان با آرمان همازوری ، تندرستی ، پایداری و بهروزی زرتشتیان ایران و جهان و سرافرازی و سربلندی ایران برگزار می شود فلسفه ای کهن و دیرینه در بر دارد .

و در پایان ، سروده ای در وصف شاه ورهرام ایزد از گفته دستور بهرام اسفندیار کرمانی در زیر آورده شده است که می خوانید .

سرور امشاسپندان شاه ورهرام ایزد است دادخواه دردمندان شاه ورهرام ایزد است

آذر و اردیبهشت و آن سروش پاسبان تابش آن نور یزدان شاه ورهرام ایزد است

لنگر کشتی و دریا و زورق باد مراد دستگیر مستمندان شاه ورهرام ایزد است

کوه دریا و زمین سوراخهای پر شگاف دادرس از چون و چندان شاه ورهرام ایزد است

آهن و فولاد و مس را می کند دریای آب کارساز پتک سندان شاه ورهرام ایزد است

تیغ و شمشیر و کمند جنگهای بیکران قوت بازوی مردان شاه ورهرام ایزد است

رخش و اسب و باره و شبدیز و شبرنگ و سمند روز نیرو روز میدان شاه ورهرام ایزد است

گه گلستان گردد و گاهی بسوزد بد کنش رهنمای هوشمندان شاه ورهرام ایزد است

آتش سوزنده اش افلاک روشن می کند دشمن اهل دمندان شاه ورهرام ایزد است

ببر و شیر و اژدها و دیو و جادو و پلنگ بردن ایشان به زندان شاه ورهرام ایزد است

باد و طوفان و نهنگ و موج گرداب غضب آن زمان فریاد مردان شاه ورهرام ایزد است

دزد و گرگ و رهزن و رهدار در راه سفر یاور خود را یقین دان شاه ورهرام ایزد است

ریشخند کس مکن تا می توانی در جهان قاتل آن ریشخندان شاه ورهرام ایزد است

گر به بند دشمنی و اگر به بند اژدها درگشای پای بندان شاه ورهرام ایزد است

خاکساری پیشه کن تا همتت گردد بلند تاج چتر سربلندان شاه ورهرام ایزد است

باطنت را صاف کن زین دهر گردی ارجمند پادشاه ارجمندان شاه ورهرام ایزد است

غم مخور بهرام کی رندانه آمد بخششت پادشاه گل رندان شاه ورهرام ایزد است

برچسب‌ها: آتش ورهرام

نوشته : داریوش

تاریخ: سه شنبه دوازدهم اردیبهشت 1391

آرشیو نظرات

aremehr

داریوش

daremehr

http://daremehr.blogfa.com

دَرِ مهر)آتشکده)

دَرِ مهر)آتشکده) - آتش ورهرام

دَرِ مهر)آتشکده)

در بینش اشوزرتشت خداوند را باید در روشنایی جستجو کرد پس هر زرتشتی به هنگام نیایش رو به سوی روشنایی می کند، هرگونه روشنایی درنماز تفاوتی ندارد . نور خورشید ، ماه ، چراغ که یکی از آنها نیز می تواند روشنایی آتش باشد . از سوی دیگر ایرانیان باستان ، آتش را نماد موجودیت خود یا نمادی از هویت ملی خودیا اجاق می دانستند و به آن افتخار می کردند زیرا آتش از بین برندة ناپاکی ها و روشن کنندة تاریکی ها است ، گرما و انرژی آتش چرخ های صنعت و پیشرفت را به چرخش می آورد و آتش درونی انسان اندیشه او را به خـردِ بی پایان اهورایی پیوند میدهد ، پس زرتشتیان به پیروی از نیاکان خود همچنان آتش را در آتشکده ها پرستاری می کنند تا یادآور پویایی روشنایی در هستی باشد .زرتشتیان آتشکده ها را درِمهر یعنی راه ورود مهربانی ها می دانند ومحلی است برای پیمان بستن دو دلداده چون پاک وبی آلایش می دانند. دَرِ مهر(آتشکده)به هنر ،ادبیات ،اسطوره،آیین های ایرانی،یاد بزرگان ،میراث ایران و آیین بهی، جشن است

آتشکده

درباره من

روزانه‌ها

پیوندها

دسته‌ها

برگه‌ها

جدیدترین یادداشت‌ها

بایگانی

آتشکده