تاریخچه مدارس زرتشتیان کرمان

تاریخچه مدارس زرتشتیان کرمان

آناهیتا کشاورزیان

برگرفته از برساد

آموزش و تدریس در جامعه زرتشتی کرمان قدمتی دیرینه دارد اما آنچه ما بدان اشاره می کنیم مربوط به دو سده اخیر می باشد. طبق اسناد موجود تا قبل از ورود مانکجی هاتریا به کرمان سه مکتبخانه کار تدریس را به عهده داشتند که معلمین آنها عبارت بودند از: ملا ظهراب و ملا رستم و ملا بهروز اما پس از ورود ارباب نیک اندیش، مانکجی هاتریا، تعداد این مکتبخانه ها رو به فزونی نهاد. ایشان با پشتکار خستگی ناپذیر و با حمایت مالی پارسیان هند در تمامی محلات زرتشتی نشین کرمان یک مکتبخانه برپا نمودند که عبارت بودند از: 1- محله شهر به سرپرستی دستور رستم 2- محله دولتخانه به سرپرستی ملا رستم 3- محله پرموتن به سرپرستی ملا شاهرخ ( پدر ارباب کیخسرو شاهرخ ) 4- محله قبه سبز 5- محله خواجه خضر 6- محله چهارسوق کهنه که سرپرستی کل آنها را نیز موبدجهانگیر موبد مرزبان ( پدربزرگ موبد جهانگیر اشیدری ) به عهده داشت. عالیجاه مانکجی اعتقاد داشت زرتشتیان فقط با کسب علم و دانش می توانند هویت و اقتدار خویش را بدست آورند و روح نیاکان را شاد سازند و حقاً هم که موفق شد . ارباب کیخسرو شاهرخ شروع آموزش خود را از مکتبخانه ملا مرزبان آغاز نمود و به لطف عمویش میرزا افلاطون برای ادامه تحصیل در سن 12 سالگی به تهران رفت و در مدرسه آمریکایی مشغول به تحصیل شد و در سن16 سالگی نیز به هند مراجعت و تحصیلات خود را در آنجا به پایان رساند. وی با تحمل رنج و مشقت و سختی های فراوان و دوری از وطن سرانجام به سال 1272 خورشیدی با کوله باری از علم و دانش و با استخدام انجمن خیریه پارسیان بمبئی به عنوان مدیر مدارس زرتشتی کرمان در طلوعی زیبا به زادگاهش کرمان وارد شد. در بدو ورود ارباب کیخسرو فقط مکتبخانه محله شهر فعال بود و آنهم با کمترین امکانات، ایشان علاوه برآنکه مدرسه فوق را بازسازی کرد، یک مدرسه دخترانه هم در محله قبه سبز به نام مزدیسنا و یک مدرسه دخترانه دیگر نیز در محله شهر به نام جمشیدی و یک مدرسه دخترانه دیگر هم در در خارج دروازه ناصریه و یک مدرسه پسرانه در محله پرموتن و یک مدرسه دیگر در روستای قناتغستان با مدیریت بهرام سهرابی و یک مدرسه هم در روستای اسمعیل آباد احداث نمود و شخصاً نیز بر همه آنها مدیریت داشت. این روحیه مدرسه سازی در ایشان فرو ننشست و موجب شد که ده سال بعد اولین مدرسه ملی شهر کرمان را به نام مدرسه ملی ایرانشهر در زمین اهدایی ارباب گشتاسب دینیار احداث و به جوانان شهر کرمان تقدیم نماید که رسماً در سال 1285 خورشیدی افتتاح گردید. این عمل باعث شد تا نیک اندیشان دیگری با همت همکیشان خود، مدارس جدیدی را احداث و تقدیم جماعت و جامعه بهدین زرتشتی کرمان نمایند . دبستان دخترانه شهریاری : خیراندیش ارباب شهریار خدابخش تفتی با کمک ارباب شهریار خسرو راوری در سال 1297 خورشیدی مدرسه شهریاری را بصورت شش کلاسه احداث و تا سال 1320 خورشیدی کلیه هزینه های آن را شخصاً پرداخت می نمودند و از آن سال به بعد تحویل انجمن زرتشتیان کرمان گردید . دبستان ملی کاویانی : که با همت همکیشان زرتشتی در سال 1303 خورشیدی در زمینی به مساحت دوهزار مترمربع از موقوفه شادروان پوراندخت با زیربنایی به مساحت ششصد متر مربع احداث گردید . دبیرستان دخترانه کیخسرو شاهرخ : این مدرسه به همت ارباب شهریار خسرو راوری و با دهشمندی نیک اندیشان کرمانی در سال 1329 خورشیدی احداث و به یاد معلم نمونه و بزرگترین خیر مدرسه ساز زرتشتی به نام ارباب کیخسرو شاهرخ نامگذاری شد . کودکستان اردشیر همتی : توسط ارباب اردشیر همتی در سال 1327 خورشیدی تاسیس گردید.