در باره سپنت آرمیتی

در گاتها واژه « ارمُیتی » چهارمین فروزه اهورامزدا میباشد که معنی آن به زبان پارسی «آرامش» است. آرمیتی یا سپنتا آرمیتی که در "گاتها 40 بار از آن نام برده شده در دستور زبان اوستائی موئنث ( مادینه) میباشد . واژه گاتائی سپنتا آرمیتی که در اوستا به « سپندار مز:» یعنی ایزد بانوی نگهبان زمین تبدیل گردیده است.

آرمَیتی به چم فروتنی، بردباری و فرمانبرداری است و این امشاسپند را نماد و نشانه‌ای از این معانی و افزون بر آن، ایمان و فداکاری و مهر و محبت دانسته ‌اند که یاری ‌رسان و پشتیبان زنان نیک و پارسا به شمار می‌رود. برپایه باورهای مزدیسنا، سپندارمزد موکل بر دوازده ماه سال و پنجمین روز از هر ماه است.

از سوی دیگر سپنته آرمَیتی در نقش مادی خود نگهبان زمین شناخته‌ می‌شود و به دلیل ویژگی‌های همسان و زیبای زمین با زن مانند زایندگی، فروتنی، مهربانی، بردباری و مهر و محبت، سپندارمز، روز زن و زمین نامیده می‌شود.

جایگاه آرمَیتی در نزد اهورامزدا به گونه‌ای است که ایزدان و ایزد بانوانی چون آبان، آناهیتا و ماراسپند به همکاری وی گمارده ‌شده اند و به فرمان اهورا با این دستیاران مینوی، زمین پاک نگاه داشته می‌شود. این ایزد بانو به همراه دستیاران خویش و دیگر مینویان با تیرگی‌ها می‌جنگند تا خورشید را در روز دیگر از خاوران بیرون بیاورند.

این ایزدبانو جایگاه ویژه‌ای نزد ایرانیان باستان داشته‌است. در این باورها، فرمانِ برداشتن تیروکمان از سوی وی به آرش داده ‌شد تا به آن مرز ایران و توران تعیین شود. و دربخشی دیگر سپندارمزد با رخصت از منوچهر به پرسش‌های افراسیاب بد کنشت پاسخ گفت و آب به ایران شهر باز آمد...

از آنجا که در باورهای مزدیسنی، انسان و طبیعت برای همکاری با یکدیگر در جهت بهتر و نو کردن جهان مادی و مینوی آفریده شده اند و می بایست در این هماهنگی، بنیان اهریمن را در هم شکنند، ارج گذاری به تک تک آفریدگان اهورامزدا، امری ایجابی و مهم شمرده شده است. از اینرو جایگاه و مقام زنان نیز در ادبیان فولکلور ایرانشهری با نمادهایی ایزدی (سپنتا آرمیتی) نشان داده شده است و نه تنها در جشن اسفندگان بلکه در همه فصول زندگی، تقدیر و ارج نهادن به این مقام، یکی از خویشکاری های بهدینان می باشد و مقایسه کردن این جشن و جایگاه زن با مراسمی برگرفته شده از هویت مسیحی، کاری ارزشمند از دید فرهنگی نیست.