آتشکده

نور یا آتش پرستش سو ،مفهومی غیر مادی ونماد جنبش ،خرد و روشنگری برای تشخیص خوب از بد است.

آتشکده

نور یا آتش پرستش سو ،مفهومی غیر مادی ونماد جنبش ،خرد و روشنگری برای تشخیص خوب از بد است.

پیر سبز چک چکو

زیارتگاه پیر سبز چک چکو چاپ پست الکترونیکی

در بیابان برهوت یزد و در دل کویر ، چک چک تنها جای است که آب زلال تراوش می کند چک چکو ) پیر سبز )

منوچهر ارغوانی - پیر سبز در محلی میان کوهای اردکان و انجیره نزدیک به قریه خرانق واقع شده که آب و هوای آن نسبتا خنک تر از مراکز یزد میباشد .صاحب پیر را حیات بانو از شاهدختهای ساسانی که پس از سقوط مداین برای حفظ ناموس و پاکدامنی خویش به اطراف و اکناف ایران آواره گردیده اند میباشد.

 

کمتر زرتشتی دیده می شود که این مکان را زیارت نکرده باشد و البته غیر زرتشتیان کثیری نیز جهت بازدید و گردشگری و بعضا" زیارت ، این مکان را از نزدیک دیده اند . پیر سبز در محلی میان کوههای اردکان و انجیره نزدیک به قریه خرانق  در 68 کیلومتری شمال شرقی شهرستان یزد و37 کیلومتری شریف آباد اردکان یزد می باشد .

 زرتشتیان به آنجا اعتقاد می ورزند و مقدسش می شمارند و بناهای متعدد و مرفه برای ایامی که به زیارت میروند ساخته اند و نیز آب انبارهایی بنا نموده اند که قدیمی ترین آنها در عصر ناصرالدین شاه بنا شده است . این محل بعلت آنکه در میان و بلندی کوه قرار گرفته است از دور شکوه و زیبایی خاص دارد .

نمای بیرون پیر از پشت پنجره پیرزیارتگاه  پیر سبز یا چک چکو  - فرتور از سیامک ماوندادی

 

دارای راهی آسفالت از طرف اردکان یزد می باشد که اخیرا" به همراه طرحهایی چون نصب BTS تلفن همراه و انتقال آب منطقۀ نزدیک زیارتگاه بنام باغ گلزار به زیارتگاه و چند طرح دیگر  با کمک دولت و با پی گیری مجدانه انجمن زرشتتیان شریف  آباد متولی زیارتگاه تکمیل و به مرحله بهره برداری رسیده است . البته دارای راهی فرعی شوسه منشعب از جاده یزد طبس قرار دارد .

اگربگویم وقتی انسان پس از طی مسافت طولانی  به پای این کوه عظیم میرسد از حیرت انگشت به دهان می ماندگزافه نگفته ام.کوههای سر به فلک کشیده که زیارتگاه را همچون نگینی در میان گرفته اند؛ و آن سرو عظیمش که آنرا عصای پیر می نامند و ارتفاعش به دهها متر می رسد.وقتی از پله های متعدد پیر بالا می رویم ساختمانهای زیادی را در دو طرف خود می بینیم . و بناهای متعدد و مرفه برای ایامی که به زیارت میروند ساخته اند و نیز آب انبارهایی بنا نموده اند که قدیمی ترین آنها در عصر ناصرالدین شاه بنا شده است . این محل بعلت آنکه در میان و بلندی کوه قرار گرفته است از دور شکوه و زیبایی خاص دارد .

 زیارتگاه  پیر سبز یا چک چکو  - فرتور از بهرام یزدانی

 اینها انسان را به این فکر وا می دارد که چه عقیده و اعتقاد و چه اراده ای حدود نیم قرن پیش و شاید بیشتر باعث شده  این حجم عظیم مصالح ساختمانی به ناچار توسط جهار پایانی و گاهی توسط انسانهائی کوشا و مصمم که باید واقعا" دستشان را بوسیداز پائین کوه به محل مورد  نظر آورده اند و این ساختمانهای عظیم که هم اکنون زائرین مشتاق را در سایه خود آرامش می دهدبنا  نمودند.

موقعی که چند صد پله را پشت سر گذاشتیم به محل اصلی زیارتگاه پیر سبز یا نیایشگاه آن می رسیم. درخت چنار عظیمی از وسط نیایشگاه سر به آسمان کشیده و همچون چتری زیارتگاه را از بالا  در بر گرفته است،که بر اساس آنچه از سالمندان و خدام نقل می گردد، قبل از آن نیز در محل این درخت ،چنار ی عظیم و قدیمی دیگری بوده است که در تنه آن سوراخ بزرگی ایجاد شده است،و به مرور زمان درخت جدید جای آنرا گرفته است.

                                                     

 زیارتگاه  پیر سبز یا چک چکو  - فرتور از منوچهر ارغوانی

 زیارتگاه  پیر سبز یا چک چکو  - فرتور از منوچهر ارغوانی

پیرسبز چک چکو     Pire Sabze Chakchakoo
اومَهِ تا دامِن کوه     Omahe Taa Daamene Kooh

چِه قَه پله ممِه طی کَه    Che Gha Pella Meme Tey Ka
تا نِه رَسوهِه دِپو      Taa Ne Rasoohe Depoo

هوویِ پیرسبز مو      Hvooye Pire Sabze Moo
درُخشَ مثل قرص مو       Drokhsha Mesle Ghorse Moo

اووِِ چَکَه توی حوض     Oove Chaka Tooye Hovz
چک و چکه از سینه کوه     Chako chake Az Sine Kooh

جمعیت موج کوزَه      Jemiyat Moje Kooza
تو خیله هُو       Too Kheyla ho

 یَکی رقصه یَکی خینه      Yaki Raghsa Yaki Khina
یَکی کرَه سِیر و صفو      Yaki Kra Seyr o Safoo

پیرسبز چک چکو       Pire Sabze Chakchakoo
پیرسبز چک چکو       Pire Sabze Chakchakoo

شمع و چو ب صِندلُش        Shem o Choobe Sendalosh
کلک مِین پیرُش        Kalake Meyne Pirosh

مردومون موج کوزِن داور و وَرُش       Mardomoon Moje Koozen Daavro Varosh
حوجت طلَبِن از اُش       Hoojate Tlaben Az Osh

یَکی کِنه رشته گوُش چورقَدُش        Yaki Kena Reshte  Goshe Choorghadosh
گرِنگ تَه ری میله شمعدون هُو        Grege Ta Ri Milaye Shemdoon ho

واجَه پیر چک چکو        Vaaja Pire Chak Chakoo
آدِن مرود دل مو         Aaden Mroode Dele Moo

پیرسبز چک چکو       Pire Sabze Chakchakoo
پیرسبز چک چکو       Pire Sabze Chakchakoo

سی یوشونِ سین کوه      Siyoshoone Sine Kooh
چه قدر دوره صفو       Che Ghadar Doora Safoo

وقتی اوو از شِه چکه       Vaghti Oov Az She Chaka
والا ممِه ویر تو          Vaalaa Meme Vire Too

شَشِکَه مِه پیش پو        Shasheka Me Pishe Poo
یور نوز و دلربو        Yoore Nooz o Delroboo

شِه وا وقتی که تا رسوهه شه پو       She Vaa Vaghti Taa Rasoohe She Poo
ووا پیر چک چکو          Vevaa Pire Chak Chakoo

تا وِرَس به دل مو        Taa Veras Be Dele Moo
نبیم از هم مو جزو       Nabim Az Hem Moo Jzoo

پیرسبز چک چکو         Pire Sabze Chakchakoo
پیرسبز چک چکو         Pire Sabze Chakchakoo
 

زیارتگاه  پیر سبز یا چک چکو  - فرتور از منوچهر ارغوانی

بر اساس سنت زرتشتیان کفشها را در می آوریم و سرمان را بوسیله کلاه سفید رنگی که در کمدی قرار دارد می پوشانیم و به داخل زیارتگاه می رویم . در گوشه ای از آن حوضچه  ای ساخته شده است و آبهایی که چون قطره اشک از سینه کوه جاری است را در خود جای می دهد . سکوت زیبای حاکم بر زیارتگاه با چکیدن قطرات آب به داخل حوضچه شکسته می شود و با آهنگ وزین خود روح انسان را آرامشی دیگر می بخشد.لحظاتی در این مکان روحانی و با صفا و راز و نیاز با ایزد پاک به انسان حال و هوای دیگری می دهد.


 

تاریخجه زیارتگاه

 در باره تاریخچه زیارتگاه نقل و حدیثهای گوناگونی وجود دارد.اکثرا" آنرا به محل پناه گرفتن و غایب شدن حیات بانو  یکی از دختران یزدگرد سوم ساسانی می دانند.

آنچه که روایت است می گوید:

 

در دیر زمانان هنگام فرمانروایی کیانیان که در استان خراسان سکونت داشتند کاروانهای از فارس به خراسان و بلعکس در حاشیه کویر عبور می کردند در یکی از سالها هنگام بهار کاروانی از فارس به طرف خراسان در حرکت بود مه توفانی شدید شروع شد و راه را برای کاروانان سنگین نمود بطوریکه چند روزی در بیابان حیران و سرگردان بی تاب شده جاده را نمی یافتند ،ناگهان  آهویی از پشت کوه نمایان میشود با دیدن آهو خوشحال شده پی به آبادی در همین نزدیکی میبرند و چند قدمی به دنبال آهو روان میشوند که در پشت کوه منظره ای سبز و خرم و چشمه آبی می بینند،بالای کوه رفته آب مینوشند واستراحت میکنند .

در همان بازتاب تشعشعات نور خورشید بر آن کوه و نیزنغمه مرغان سبز رنگ که بر روی شاخه درختان آوای یزدان یزدان سر میدهند به نظرشان میرسد، از کوه  پایین آمده و راه را مییابند و به خراسان میروند ،این خبر را به گوش فرمانروای وقت میرسانند عده ای به دیدن آن مکان روانه میشوند و شهری در نزدیکی آن بنام یزد بنا می کنند ( میگویند آثار خرابه های که شاید یزد کهنه باشد هنوز وجود دارد )  آن مکان  را مقدس و محترم شمرده پیرسبز نهادند و از آن به بعد محل زیارت و تفریح ایرانیان بخصوص پارسیان گردید وساختمانهایی برای سکونت و نیز جمع آوری کتاب و هدایا و امانتها  بنا کردند.

 زیارتگاه  پیر سبز یا چک چکو  - فرتور از منوچهر ارغوانی

زیارتگاه  پیر سبز یا چک چکو  - فرتور از منوچهر ارغوانی

 

همچنین روایت است: 

 

در باره تاریخچه زیارتگاه نقل و حدیثهای گوناگونی وجود دارد.اکثرا" آنرا به محل پناه گرفتن و غایب شدن یکی از دختران یزدگرد سوم ساسانی می دانند که از دست تازیان در گریز بوده و حیات بانو به دامنه کوهی پشت هومین و سنجد میرسد ، سیاهی دشمن را از دور می بیند نالان و گریان به سمت کوه بلند خشک بالا میروند ، همینکه بدسترس دشمن قرار میگیرد ،آهی از دل کشیده و با نگاهی بکوه بلند میگوید مرا چون مادری مهربان در آغوش خود بگیر و از دست دشمنانم برهان ، هماندم شکافی در کوه پدیدار و حیات بانو در آن ناپدید میگردد ، سپاهیان دشمن از مشاهده واقعه حیران گشته راه خود میگیرند .

پس از مدتی بالای این کوه خشک بایر قطرات آب مانند چشم یتیمان و دیده ی گریان ستمدیگان ، چون صاحب آن به زمین میچکد بقدری که مسافری را سیراب و شاداب نماید و اگر جمعیت زیادتر یا گله گوسفندان فراوانی بدانجا رسند جریان قطرات آب زیادتر میشود بطوریکه همه را کفایت کند .

این کوه خشک از برکت پیر امروز سبز و خرم میباشد . می گویند چوپانی به نزدیک چاه متک گله خود گم میکند . پس از جستجوی زیاد با خستگی و ناکامی ، تشنه و گرسنه به آن کوه که قطرات آب از آن بر زمین میچکید رسیده ، رفع تشنگی و خستگی مینماید در ضمن خواب بر او غلبه میکند در رویا گله گم شده ی خود را   در  پناه بانویی فرهمند می بیند که به او میگوید در این محل ا طاقی بنام من بساز و شمع و چراغ بیفروز و به دیگران نیز خبر بده که چنان کنند . چون بیدار میشود گله را در برابر  خود میبیند ازشادی در پوست  نمی گنجد در اندک وقتی با کمک زرتشتیان آن حدود زیارتگاه پیر سبز درست میشود و امروز در کمر خیله های بسیاری برای اقامت زوار بر پا شده است .

آن نکوهی بود کو را بر زمین بودی نشان           آسمانی بود گویی بر فراز آسمان

 

باور اکثریت زرتشتیان است که این محل را  مقدس و زیارتگاهی برحق می دانند  و با تمام وجود به آن عشق می ورزند و سمبل وحدت و همگرائی جامعه زرتشتیان شده است. به نحوی که (روز اشتاد تا انارام از ماه خرداد برابر با 24تا 28 خرداد ماه خورشیدی ) بمدت 5 روز در دامن آن کوه دوستانه وار گرد هم می آیند و کسب آگاهی از یکدیگر می نمایند و مشکلات خود را در می یابند و شادمانه سرود میخوانند و نیایش و درود می فرستند به فرد یا افرادی که برای حفظ شرافت و پاکدامنی خویش تن به دشمن نداده و نیز اهورایی (خداوندی ) که به کمکشان شتافته و به آنها توان داده تا در لابلای کوهها از انظار دشمن محو گردند و به انجام مراسم گوناگون مانند نیایش همگانی ، گهنبار خوانی ، سدره پوشی ،نذورات،نامزدی و ...می پردازند. در عین حال از محیط زیبای طبیعی و فرح بخش این مکان مقدس نیز استفاده نموده و پس از چند روز با دلی شاد و سبک بال باز می گردند.

 

بگفتا ای خدا ، من از زنانم                سبب سازی به غیرتو ندانم

بگیری دست من ، من ناتوانم               بصدق دل بگو یا پیر برحق

خجسته نام اوست نیک بانو             بنا لید از خدا نبسشت به زانو

بصدق پاک نالیدی به یزدان               بکوهی یک جایی گشت پنهان

شبه گنجینه را از خود هویدا                    تمام کوه شدپرنور و شیدا

زیارتگاه  پیر سبز یا چک چکو  - فرتور از بهرام یزدانی

 قبل از اینکه  این زیارتگاه تحت سرپرستی و تولیت انجمن زرتشتیان شریف آباد در آید به وسیله خدام محلی به شکل ارثی اداره میشدوتا حدود نیم قرن پیش ادامه داشت اما از آنجا که زیارتگاه پیر سبز از اهمیت ویژه ای نزد زرتشتیان و غیر زرتشتیان بر خوردار است، نیاز به اراده و اداره قویتر  و منظم و هدایت شده ای احساس شد، به گونه ای که در شاُ ن این زیارتگاه و زائرین و بازدید کنندگان باشد.

بدین منظور انجمن زرتشتیان شریف آباددر سال 1324 خورشیدی با پی گیری مسئول و متولی وقت انجمن (روانشاد رستم بلیوانی ) اقدام به ثبت  و در یافت سند رسمی زیارتگاه نمود و بدین تر تیب دوران جدیدی جهت سازندگی و ساماندهی امور زیارتگاه آغاز شد که تا کنون ادامه دارد و بعد از فوت روانشاد رستم بلیوانی در سال 1377 خورشیدی ، دوره جدید انجمن با ریاست روانشاد گشتاسب بلیوانی این خدمات را ادامه داد.که می توان از تعمیر ساختمانها ، اصلاح وضع لوله کشیهای آب ، آسفالت راه پیرسبز -اردکان ، اتصال زیارتگاه به برق سراسری ،نصب ایستگاه BTS تلفن همراه ، رساندن آب باغ گلزار به پیر سبز و بسیاری خدمات دیگر را نام بردکه این انجمن در حال انجام آنها می باشد.

 

زیارتگاه  پیر سبز یا چک چکو  - فرتور از بهرام یزدانی

برای دیدن ادامه فرتورها کلیک کنید

زیارتگاه پیر سبز چک چکو

  

منابع و ماخذ استفاده شده برای تهیه این  نوشته :

1- فرهنگ بهدینان

تالیف

جمشیدسرو شیان

2- تاریخ یزد

"

ایرج افشاری

3- سایت زیارتگاه پیر سبز

"

شابهرام بلیوانی

4 پرستشگاه زرتشتیان

"

رشید شهمردانی

5 مجموعه ای از زیارت نامه و چگونگی بر گزاری مراسم دینی زرتشتیان

"

شابهرام بلیوانی

6 سایت  فرزانگان و تاریخ ایران زمین

"

خداداد ظهرابی علی آبادی 

 

 

فرتور از ماونداد آفرین

 برای دیدن ادامه فرتورها کلیک کنید

 


نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد