شاه ورهرام ایزد

نمای بیرونی مهم ترین زیارتگاه زرتشتیان تهرانبنای این مکان که از نظر زرتشتیان از تقدس ویژه‌ای برخوردار است در کوچه شیبانی در کارگر جنوبی قرار گرفته است. بنای این ساختمان آنچنان قدیمی نیست . بخش قدیمی‌تر آن در سال 1374تخریب شد و برای گسترش سطح زیر بنای سالن نیایشگاه که از محل وصیت نامه روانشاد فرامرزیان تأمین شده بود ، مورد استفاده قرار گرفت.
پس از ورود به این مکان باید از حیاطی که از سه طرف محصور است عبور کرد و بعد از گذشتن از تراس، به داخل نیایشگاه رفت . داخل نیایشگاه صندلی های زیادی چیده شده است و در گوشه‌ای از این سالن میزی سنگی گذاشته شده است که محل نهادن شمع‌ها و عودهایی است که زیارت کنندگان روشن می‌کنند.
داخل نیایشگاه شاه ورهرام ایزدتمام کف نیایشگاه را با قالی پوشانده‌اند روزی از ماه که نامش «ورهرام»‌است جمعیت زیادی به این مکان می‌روند. روزهای آدینه و تعطیل هم بعضی وقت‌ها شلوغ تر می‌شود.
ممکن است شخصی بخواهد «نذری» بکند . معمولاٌ‌ اگر بخواهد برای شاهورهرام ایزد «نذر» کند خواهد گفت :
« یا شاهورهرام ایزد پاک کمکم کن . بیایم سیروگ بریزم و نذرت کنم»
یا اینکه به عنوان «نذر» کوچک تر می‌گوید:« روغن نذر شاه ورهرام ایزد می کنم»
در این حالت در روزی از روزها که معمولاٌ سعی می‌کنند همان روز ”ورهرام“ باشد .فامیل و دوستانی را به آنجا دعوت می‌کنند و آشی می‌پزند و سیروگ[1] درست می کنند. میز و صندلی هایی را داخل حیاط می‌چینند . مردم دور میز می نشینند . سیروگ را با پشمک می خورند . هر کسی که می‌آید جعبه‌ای شیرینی هم با خود می‌آورد. جعبه‌ها را همان جا باز می‌کنند و به همه تعارف می‌کنند. بعضی ها هم خودشان قبلاٌ« نذر روغن» کرده اند شیشه‌ای یا گالنی روغن مایع با خود آورده از کسی که سیروگ ریخته[2] خواهش می‌کنند که از روغن او هم برای ریختن سیروگ استفاده کند و او را « هم بهره[3]» کند.
به هرحال از همه با چای و شیرینی و سیروگ و پشمک و در بعضی مواقع «آش» پذیرایی می‌شود. لازم به ذکر است که «سیروگ و آش » در بیشتر پذیرایی‌های آیینی از مواد اصلی است.
موضوع پذیرایی از مهمانان به تنهایی آنقدر جالب هست که باید بیشتر به آن پرداخت.خانواده ای که نذر دارد چند ساعت قبل به این محل می روند و خمیر سیروگ را آماده می کنند . خمیر سیروگ به یک تا دو ساعت وقت برای «وَر» آمدن نیاز دارد. همه خانم‌ها سیروگ ریختن بلد نیستند و قط تعداد اندکی از آنان این هنر را دارند که سیروگ بزرگ و خوب بریزند. اصطلاح ریختن از آنجا برای سرخ کردن به کار می رود که هنر اصلی در این کار ریختن خمیر است به داخل روغن داغ درون تاوه به طوری که به خوبی پهن شودو سیروگ خوبی از آب درآید. یک نفر هم با یک سیخ کباب خمیر سرخ شده درون تاوه را حرکت می دهد و پس از آنکه یک طرفش به خوبی سرخ شد آن را بر می گرداند تا روی دیگرش هم سرخ بشود. و با همان سیخ و با استفاده از سوراخ‌هایی که روی سیروگ به وجود آورده است آن را از ماهی تابه خارج می‌کند و به مجرد آنکه آن را روی سفره گذاشتند مقداری مخلوط شکر و مغر پسته روی آن می‌پاشند که طعمش را شیرین و خوشمزه کند. البته اینکار( شکر و مغر پسته ریختن) را برای سیروگ هایی که بر سفره مردگان گذاشته می‌شود انجام نمی شود .
[1] - در مورد سیروگ در بخش خوراکی های مذهبی توضیح داده شده است.
[2] - این اصطلاح فعلی است که تقریباٌ به جای سرخ کردن به کار می‌رود.
[3] - هم بهره کردن مفهوم جالبی است که قصد نذر کنند ه را از بهره بردن از نذر نشان می دهد