اسامی روزهای هر ماه در تقویم باستانی به شرح زیر میباشد:
1. نخستین روز هر ماه روز هرمزد یا اهورامزدا است که نام ستارۀ مشتری هم هست و اهورا مزدا خدای بزرگ ایرانیان باستان و زرتشتیان است که خالق زمین و آفریننده امشاسپندان میباشد و در عین قدرت و دانش منبع خیر و راستی است.
گه کند اورمزدت از سر زهد زین جهان سیر و زان جهان ناهار
2. بهمن یا «وهمن» روز یکی از امشاسپندان در جهان معنوی و نمایندۀ منش نیک اهورا مزدا است و در جهان مادّی نگهبانی چهارپایان سودمند بدو سپرده شده است و ماه یازدهم هر سال شمسی است.
3. اردیبهشت روز
یکی از امشاسپندان در جهان مینوی، نمایندۀ پاکی و تقدّس و در جهان خاکی
نگهبانی آتش بدو محوّل شده است که ماه دوم شمسی و روز سوم از هر ماه
خورشیدی است.
4. شهریور روز یکی از ایزدان در جهان مینوی، نماینده فرّ و اقتدار اهورا مزدا و در جهان مادّی پاسبان فلزّات و ماه ششم از سال شمسی است.
5. سپندارمذ
«بردباری و فروتنی» یکی از امشاسپندان واسطه بین خالق و مخلوق است «خرد
مقدّس ، اهورا مزدا ، سروش» ماه دوازدهم از سال شمسی است که امروزه
اسفندماه نامیده میشود نگهبانی زمین بدو سپرده شده است و ضمناً روز زنان و
جشن است.
6. خرداد روز یکی از امشاسپندان و مظهر کمال اهورامزدا در این جهان و در جهان مینوی است و نگهبانی آب با اوست و سوّمین ماه از سال شمسی است.
7. امرداد یا مرداد یکی
از امشاسپندان و مظهر جاودانگی اهورا مزدا است و درجهان مینوی بخشایش
ایزدی و بخشاینده جزای کارهای نیکوکاران است که هفتمین روز هر ماه خورشیدی و
پنجمین ماه از سال شمسی است.
8. دیبازر در اوستا صفت اهورا مزدا است.
9. آذر روز ایزد نگهبان آتش نزد ایرانیان باستان است که نهمین روز هر ماه خورشیدی و نهمین ماه از سال شمسی است.
10. آبان روز نام ایزد نگهبان آب در آئین زرتشتی است و ماه هشتم از سال شمسی است.
11. خور روز یا خورشید روز یکی از ایزدان است. که نام روز یازدهم از هر ماه در ایران باستان است و نگهبان خورشید و روز خور است.
« خسروانی »
12. ماه روز یکی از ایزدان است. نام روز دوازدهم هر ماه می باشد
13. تیر یا «تَشتَر» روز نام فرشتۀ باران و موکّل باران به عقیدۀ پارسیان که ماه چهارم از سال شمسی و نام روز سیزدهم است.
14. گوش روز در آئین زرتشتی ایزد نگهبان چهارپایان است. «روز چهاردهم از هر ماه خورشیدی»
15. دیبا مهر روز آفریدگار، آفریننده، در اوستا غالباًٌ صفت اهورا مزدا است. «روز پانزدهم از هر ماه خورشیدی»
16. مهر «میثر یا میتر» ایزد محافظ عهد و پیمان است و از این رو فرشته فروغ و روشنائی است. «ماه هفتم از سال شمسی و روز شانزدهم هر ماه خورشیدی»
« فردوسی »
روز مهر و ماه مهر جشن فرّخ مهرگان مهر بفزای ای نگار ماه چهر مهربان
17. سروش روز* یکی از ایزدان است که در روز رستاخیز به امر حساب و میزان گماشته شده وی بندگان را راه فرمانبرداری میآموزد.
*در
فرهنگ ایران باستان کسی که می میرد تا سه شب و روز روانش نزد سروش است از
این رو بازماندگان مرده برای آرامش روان او در آن سه روز سروش را ستایش می
کنند. سروش پیام آور اهورا مزدا به انسان است.
در ادب فارسی سروش آوای هاتف غیبی است.
18. روشن یا رشن روز ،
در اوستا رَز یشت آمده است به معنی راست و درست. ایزد داد در ایران باستان
و از داوران روز پاداش که با مهر و سروش روان ها را داوری می کنند. «روز
هیجده ام از ماههای ایرانی»
19. فروردین « فروشی – فروهر – دارای توانمندی بر دیگری است » روز، یکی از ایزدان است و ماه اوّل هر سال خورشیدی است.
20. بهرام یا وهرام «پیروزی» ایزد نگهبان مسافران است و نام روز بیستم از هر ماه خورشیدی است. (نام فارسی ستاره مرّیخ.)
21. رام «رامن» به معنا و مفهوم آشتی و آسایش و آرامش است. روز بیست و یکم از هر ماه خورشیدی است.
22. باد «واد» نام روز بیست ودوم از هر ماه خورشیدی است.
23. دیب دین روز آفریدگار، آفریننده، در اوستا غالباً صفت اهورا مزدا است. نام روز بیست وسوم از هر ماه خورشیدی است.
24. دین «کیش و قانون» روز یکی از ایزدان در آئین زردشتی، روز بیست و چهارم هر ماه شمسی است.
25. آرد روز ،
به معنای راستی و درستی است و یکی از ایزدان در جهان مینوی می باشد که
پاداش کارهای نیک و سزای کردارهای بد به یاری او خواهد بود و در جهان مادی ،
مال وجلال و خوشی دینداران به یاری او تحصیل خواهد شد.
26. اَشتاد ، روز راستی و درستی، نام ایزدی مونت است در دین زردشتی وی راهنمای مینویان و جهانیان است، روز بیست و ششم هر ماه خورشیدی است.
27. آسمان روز بیست و هفتم هر ماه خورشیدی است.
28. زامیاد «زام ، زمین» ، در آئین زردشتی ، ایزد نگهبان زمین و روز بیست و هشتم هر ماه خورشیدی است.
29. اِرد «راستی و درستی» روز بیست و نهم هر ماه خورشیدی است.
30. انیران روز روشنائی بی پایان، نام ایزدی است در دین زردشتی، مظهر جلال اهورا مزدا روز سـی ام هر ماه خورشیدی است.
توضیح:
لفظ ایزدان در دین زرتشتی نیست، باور داشتن به ایزدان گوناگون در روزگار
پیش از زرتشت بوده است. یزدان و ایزد از واژه یَزَث گرفته شده است.
برگرفته از http://www.hdabir.com